maanfasen

Erik stelde deze vraag op 08 februari 2018 om 10:11.

 Hallo, even vraagje over de maanstonden. Ik dacht altijd dat de aarde die tussen de maan en zon staat oorzaak is dat we hem vaak maar deels zien.   Ik zag van de week om half tien 's ochtends de zon al volledig boven de horizon en de maan was nog niet onder, met een flinke hap eruit. De vraag die bij me opkwam is hoe kan  dat de hap eruit is terwijl beide hemellichamen volledig te zien zijn maw de aarde stond er dus niet tussenin. Ik zou graag weten of hier een verklaring voor is. Vr groet Erik.

Reacties

Theo de Klerk op 08 februari 2018 om 10:24
Ja, die uitleg is er.
Die maanstonden zijn namelijk iets heel anders dan (gedeeltelijke) maansverduisteringen.

Allereerst staat de aarde niet altijd tussen de zon en de maan in. De maan draait om de aarde en ergens in zijn baan staat hij tussen de aarde en de zon.
De zon verlicht de maan (diens achterkant) maar dat deel zien we niet. We kijken tegen de onverlichte kant aan: nieuwe maan.
Na een half rondje staat de aarde wel tussen maan en zon en beide worden voor een halfrond verlicht. We zien de hele verlichte maan: volle maan. De mensen op de andere kant van de aarde zien dan niks: d.w.z. het is dag en ze zien de zon.

De "happen" uit de maan komt omdat de maan in zijn baan op zo'n positie zit dat weliswaar de helft ervan door de zon verlicht is, maar wij minder dan die helft kunnen zien. We zien alleen een sikkel (wassende/afnemende maan) of een halve maan.

Zie bijv. http://vti-tielt.be/weerstation/maanfasen.htm
Jan van de Velde op 08 februari 2018 om 18:17
dag Erik,

In de afbeelding hieronder in de binnenste ring de plaats van de maan t.o.v. aarde en zon, in de buitenste ring hoe je die maan ziet als je er vanaf de aarde naar kijkt:


(bewerkt van https://moonphases.co.uk/moon-phases)


Bij uitzondering kan een volle maan eventjes precies in de schaduw van de aarde terechtkomen, en dan heb je een maansverduistering.

(https://thumbor.forbes.com)

De baan van de maan rond de aarde ligt namelijk niet precies in hetzelfde vlak als de baan van de aarde rond de zon,


(bewerkt van http://tcaa.us/Astronomy/Moon.aspx)

dus de maan komt maar eens in de zoveel rondjes in die schaduw terecht

groet, Jan
Erik op 08 februari 2018 om 22:38
Ja bedankt ik snap het aardig . Maar laatst zag ik ook overdag (uur of negen 's ochtends )een nagenoeg volle maan en die zou dan eigenlijk alleen 's nachts te zien moeten zijn geweest ?
Theo de Klerk op 08 februari 2018 om 23:15
Volle maan is te zien van zonsondergang tot zonsopgang. Een iets minder dan volle maan (wassend of krimpend) is ook aan begin of einde van de verlichte dag te zien, zoals Jans eerste plaatje al toont. Bij dat plaatje moet je de maan als zeer langzaam ronddraaiend denken (1x per 28 dagen) terwijl de aarde in 24 uur ronddraait. Neem een punt op die draaiende aarde en kijk hoeveel je van die (traag bewegende) maan kunt zien terwijl je ronddraait.

Een bijna nieuwe maan is als sikkeltje ook vaak overdag te zien als de blauwe hemel hem niet overstraalt.
Jan van de Velde op 09 februari 2018 om 08:41

Erik plaatste:

Maar laatst zag ik ook overdag (uur of negen 's ochtends )een nagenoeg volle maan 
Dan kun jij dus de maan zien terwijl je met je rug naar de zon staat.
Ook weer omdat de baan van de maan rond de aarde niet in hetzelfde vlak ligt als de baan van de aarde rond de zon. De maan staat dan niet alleen achter, maar ook "boven" (of "onder") de aarde gezien vanaf de zon.

Hieronder maan en aarde ongeveer op schaal, zowel qua grootte als afstand.
Een hokje komt ongeveer overeen met 25 000 km.
Op het hoogste punt van afwijking (5o) van de maanbaan t.o.v. de ecliptica staat de maan ca 35 000 km boven die ecliptica, dat is circa 3 x de diameter van de aarde. 



 Als maan en zon ook maar een tikje boven de horizon staan, tegenover elkaar en met de aarde ertussen, dan zie je een maan die gewoon vol is, of niet van vol te onderscheiden is.

Hier trouwens een mooie animatie van Vlaams weerman Frank Deboosere:
https://www.frankdeboosere.be/film/maanfasen.php

groet, Jan
Erik op 07 januari 2020 om 23:53
ik heb ook een vraag...waarom wordt het plaatje met uitleg van een maansverduistering neergezet als het zelfde plaatje hoe volle maan zou werken...hoe kan 1 het zelfde plaatje 2 uitleggen hebben en ook elkaar tegen spreken...is er uberhaubt wel eens gekeken hoe precies ze zijn in 2 verschillende uitleggen 1 plaatje
Jan van de Velde op 08 januari 2020 om 00:12
dag Erik

dat komt omdat de plaatjes 2D zijn, het samenspel van zon, maan en aarde echter een beetje 3D.

Als de maan in precies hetzelfde vlak rond de aarde zou draaien als dat de aarde rond de zon draait, dan zouden we nooit een 100%  volle maan zien, maar in plaats daarvan altijd, dwz eens per 4 weken dus, een maansverduistering.

Maar het baanvlak van de maan maakt een hoek van een graad of 5 met die ecliptica zoals ik hierboven al eerder uitlegde:

Jan van de Velde plaatste


Op het hoogste punt van afwijking (5o) van de maanbaan t.o.v. de ecliptica staat de maan ca 35 000 km boven die ecliptica, dat is circa 3 x de diameter van de aarde. 



 Als maan en zon ook maar een tikje boven de horizon staan, tegenover elkaar en met de aarde ertussen, dan zie je een maan die gewoon vol is, of niet van vol te onderscheiden is.
Die baanschijf van de maan wijst overigens niet steeds op dezelfde manier naar de zon (wel naar de sterren) zodat het maar eens in de zoveel tijd voorkomt dat de maan
- én in het baanvlak van de aarde rond de zon ligt,
- én op één lijn met zon en aarde, achter de aarde

Groet, Jan

Plaats een reactie

+ Bijlage

Bevestig dat je geen robot bent door de volgende vraag te beantwoorden.

Roos heeft dertien appels. Ze eet er eentje op. Hoeveel appels heeft Roos nu over?

Antwoord: (vul een getal in)