betelgeuze staat op springen
Gerhard stelde deze vraag op 07 april 2025 om 13:44.De opgave die hier over gaat, nav een artikel van Govert Schilling stelt dat Betelgeuze ca 600 miljoen keer de zon kan omvatten qua volume.
Vbetel zou dus ca 600 miljoen x Vzon zijn.
Klopt dit wel? moet dit niet 200 miljoen zijn?
Dank voor de reactie. Gerhard, docent natuurkunde.
Reacties
volgens https://nl.wikipedia.org/wiki/Betelgeuze_(ster) zou de straal ruim 1180 zonsstralen zijn en daarmee het volume r3 maal groter ofwel een factor van ca 109 . Dan is die 0,6 . 109 "maar" de helft. Qua massa is het maar een factor 15-20 dus Betelgeuze heeft een veel kleinere dichtheid dan de zon.
dag Gerhard,
bedoel je deze?
https://www.natuurkunde.nl/opdrachten/3881/ster-staat-op-springen
daar gaat in elk geval iets niet goed. Maar 600 miljoen die jij noemt staan hier ook niet.
Groet, Jan
het gaat idd over deze opgave. M.i. klopt het antwoord niet. Als de diameter 1200 x zo groot is, dan is de straal dat ook. En we vergelijken Betelgeuze met de Zon dus is het volume m.i. 1200^3 x zo groot.
En die 4/3 pi hoort er helemaal niet bij.
Maar ja, ik heb natuurkunde.nl hoog zitten dus deze zag niet zomaar aankomen. :-)
dank voor je reactie, dank
Gerhard
Oh, wij maken hier net zo veel fouten in antwoordenboekjes als iedereen :)
ik dacht trouwens dat deze nog veel ingewikkelder was, vanwege dat expliciet noemen van "harde bolletjes" , en dan moeten we wiskunde gaan zoeken van "hoeveel sinaasappels passen er in de kist". Maar dat is dan volgens dat antwoordenboekje ook weer niet de bedoeling.
sorry, ik ga deze laten aanpassen.
Groet, Jan
Nog enkele punten voor een herziening van de opgave 'Ster staat op springen'...
Het antwoord op vraag b is geen antwoord op vraag b, maar een berekening van de afstand die overeenkomt met een lichtjaar. In het antwoord rekent men met 365 dagen in een jaar, wat leidt tot $9,45\times10^{15}$ meter. De Internationale Astronomische Unie (IAU) berekent een lichtjaar echter met een 'Juliaans jaar' van exact 365,25 dagen van 86400 seconde, zodat een lichtjaar ongeveer $9,461\times10^{15}$ meter is. Dit is ook de waarde in Binas tabel 5.
Boven vraag d: in tabel 33 staat geen Hertzsprung-Russel-diagram maar een Hertzsprung-Russell-diagram.
In het antwoord op vraag d staat: 'De lichtsterkte van de uitgezonden straling van Betelgeuze is dus groter.' Dat moet zijn: 'De lichtkracht van de uitgezonden straling van Betelgeuze is dus groter.' De lichtsterkte (in candela) is een andere grootheid dan de lichtkracht (in watt). Lichtkracht is de term die astronomen gebruiken voor het vermogen P (in watt) dat een object uitzendt in de vorm van elektromagnetische straling (niet alleen het 'licht' dat bij de eerste streep van vraag d wordt genoemd).
Boven vraag e staat: 'De eerste stap is de reactie van twee waterstofatomen...'.
Daar waar de fusie plaatsvindt, zijn geen waterstofatomen maar waterstofkernen (protonen).
Evenzo boven vraag f: niet 'twee koolstofatomen' maar 'twee koolstofkernen'.
Het antwoord op vraag f is fout.
In het antwoord op vraag h staat: "Om een kern zwaarder dan ijzer te ‘maken’ zou juist energie toegevoegd moeten worden."
Wat betreft de bindingsenergie moet men niet letten op de bindingsenergie per nucleon, maar op de totale bindingsenergie van de kernen. Bij de fusie van Fe-56 met H-1 of He-4 of C-12 of O-16 of Ne-20 is de massa na de fusie kleiner dan ervoor, zodat de totale bindingsenergie toeneemt en de fusie energetisch wel mogelijk is. Dat deze fusiereacties niet of nauwelijks plaatsvinden in de laatste stadia voordat het centrum van een zware ster ineenstort, heeft andere oorzaken.
Anderzijds: met een fusie van twee kernen Si-28 tot Fe-56 gaan we wel 'omhoog in het diagram', maar deze fusie vindt niet plaats doordat de Coulomb-barrière zelfs met tunneling schier onneembaar hoog is.