Zwaartekracht is een kracht. Waarom die er is, weten we niet (zoals we van geen enkele kracht de essentie kennen - wel hoe/door wat het tot stand komt en welke gedrag het heeft maar niet wat het is).
Er zijn allerlei theorieen over - een recente is van Einstein die vanuit zijn relativiteitstheorie stelt dat massa de ruimte eromheen vervormt en wel zodanig dat alles wat eigenlijk in een rechte lijn bewegen zou (Newtons 1e wet: zonder kracht beweegt een voorwerp eenparig rechtdoor) daardoor afbuigt. In 2 dimensies wordt dit vaak getoond alsof een massa als de zon een put veroorzaakt op een vlak, buigzaam vel. Planeten bewegen dan langs de wand van de put en dat is een cirkelbeweging ipv rechtuit. Cirkelbeweging kan (in oude theorie) alleen door een centripetale kracht (die een versnelling geeft). Vervorming van de ruimte uit zich dus als aanwezigheid van een kracht.
Einsteins theorie stelt dat (als je in een geblindeerde omgeving zit) je niet kunt bepalen of je nu op de vloer staat door een zwaartekracht die je naar beneden trekt of doordat die vloer versneld omhoog beweegt. Dus is er een kracht of zit je in een versneld referentiesysteem? Is het een het ander? Is dat te bepalen? Nee - maar zo zijn de effecten van de zwaartekracht ineens het gevolg van een ruimtevervorming door een massa. Het resultaat (cirkelbeweging en centripetale versnelling van planeten om de zon) is hetzelfde.
Dus eb en vloed kunnen door zwaartekracht zijn veroorzaakt (oude theorie) of doordat er een vervorming van de ruimte is door de aarde en maan met als gevolg dat het water in zijn rechte lijn beweging wordt afgebogen omhoog (vloed) of naar elders (eb).