Schaal: wel of niet afronden?
Anton stelde deze vraag op 15 februari 2024 om 21:40. Hi allemaal,
Gevraagd wordt om de schaal bij de representatie van een vectorgrootheid te bepalen en om daarmee te rekenen.
- Welke regels voor signficiantie / cijfers achter de komma / wel of niet afronden gelden bij het bepalen van de krachten schaal en voor het daarmee berekenen van een eindantwoord?
- Telt het afronden bij een krachtenschaal als tussentijds afronden?
Alvast bedankt.
Reacties
Het onderstaande geldt voor het centraal examen havo/vwo in 2024 in Nederland.
Bij schoolexamentoetsen zou de docent andere regels kunnen hanteren.
a. Of je de uitkomst in een juist aantal significante cijfers hebt genoteerd, wordt alleen beoordeeld als dat uitdrukkelijk in de vraag staat, bij voorbeeld:
'Geef de uitkomst in het juiste aantal significante cijfers.'
'Geef de uitkomst in drie significante cijfers.'
Dit geldt algemeen, niet alleen bij gebruik van een krachtenschaal.
b. Bij gebruik van een krachtenschaal wordt de nauwkeurigheid beperkt door je aflezing of meting in een figuur. Je kunt bij voorbeeld de lengte van een krachtpijl in een tekening wel meten als 10,8 cm maar 10,8263 cm lukt niet. Aflezen of meten nauwkeuriger dan op 1 mm zal niet worden geëist. Is de krachtenschaal, gegeven of door jou gekozen, bij voorbeeld '1 cm op papier komt overeen met 5 N', dan geeft de schaal geen beperking van de nauwkeurigheid; je neemt aan dat de schaal exact is. De kracht is in dit geval 54,0 N.
c. Afronden: als je de uitkomst ('eindantwoord') vermeldt in bij voorbeeld 4 significante cijfers, moet je bij tussenstappen ten minste 4 significante cijfers meerekenen en noteren. Liefst nog een significant cijfer extra.
In het algemeen is het gewenst om niet tussentijds af te ronden. Maar als je een afwijkende uitkomst noteert als gevolg van 'acceptabel tussentijds afronden', wordt dit niet aangerekend.
Afronden moet correct gebeuren. Een lichtsnelheid in vacuüm 2,997·108 m/s is bij voorbeeld niet juist.
Groet, Jaap
vmbo gl & tl natuurkunde I: https://www.examenblad.nl/system/files/2023/syllabi/syllabus_natuur-_en_scheikunde_i_vmbo_syllabus_centraal_examen_2024_7_juli_2022_versie_2.1.pdf
vmbo tl natuurkunde II: https://www.examenblad.nl/system/files/2007/exprog/vmbo/nask2.pdf
havo: https://www.examenblad.nl/system/files/2023/syllabi/syllabus_natuurkunde_havo_2024_versie_4_nadere_vaststelling.pdf
vwo: https://www.examenblad.nl/system/files/2023/syllabi/syllabus_natuurkunde_vwo_2024_versie_4_nadere_vaststelling.pdf
Bedankt voor de antwoorden tot zover. Het is echter nog niet helemaal duidelijk.
Stel dat als eerst wordt gevraagd om de krachtenschaal te bepalen. In de context van de opdracht is bijvoorbeeld gegeven dat de grootte van de kracht in kwestie 100 N is. Ook is gegeven dat de lengte van de pijl waarmee deze kracht gerepresenteerd wordt 3,0 cm is.
Vervolgens moet m.b.v. de krachtenschaal de grootte van de componenten van de betreffende kracht worden bepaald. Uitgaande van de gegevens in de context moeten deze in het kleinst aantal siginificante cijfers worden gegeven (2 in dit geval) .
Op welke manier moet bij de tussenstap dan de krachtenschaal worden genoteerd ?
A) 1,0 cm ≙ 33,33... N (niet afgerond, zoals in de wiskunde)
B) 1,0 cm ≙ 33,33 N (niet afgerond met een paar extra cijfers achter de komma)
C) 1,0 cm ≙ 33 N (afgerond)
D) 1,0 cm 33 N (afgerond met een ongeveer gelijk aan teken)
* Er wordt afgerond o.b.v. het kleinst aantal significante cijfers van de invoerwaarden.
* Boven het = teken (vervangen: TdK) en het teken (bestaat dat? TdK) zou nog een dakje ("komt overeen met" teken) moeten staan.
Stel dat het antwoord op het bovenstaande is dat er wel tussentijds afgerond moet worden, moet dat dan ook nog nadrukkelijk worden vermeld in de uitwerking?
Alvast bedankt.
Het doel van het laatste voorbeeld is puur om duidelijkheid te verkrijgen over de juiste notatie in het geval de krachtenschaal als tussenstap bepaald moet worden en daarmee verder gerekend moet worden. ;)
Dus wat zou volgens de universele richtlijnen binnen de natuurkunde de juiste uitwerking zijn?
Nauwkeurigheid van aflezen hangt sterk af van hoe scherp of bot een potloodlijn, technische rotringpen of finereader stift de lijnen trekt (en bij componenten correct evenwijdige constructielijnen worden getekend)
Over het voorbeeld van 00.52 uur, wat betreft de huidige landelijke regelgeving voor het centraal examen havo/vwo natuurkunde in Nederland …
In het voorbeeld worden alleen waarden gebruikt die in de tekst gegeven zijn. Er wordt geen afgelezen of gemeten waarde gebruikt.
Bij de tussenstap verdienen notatie A en B de voorkeur.
Notatie C heeft niet de voorkeur, maar leidt niet tot niet-toekenning van een scorepunt. Dat geldt ook als in de vraag een eis is gesteld ten aanzien van het aantal siginificante cijfers van de uitkomst.
Voor notatie D zie ik geen motief.
Het is niet vereist om uitdrukkelijk te vermelden of te motiveren hoe er is genoteerd.
Los van de regelgeving: persoonlijk vind ik het dakje belangrijker dan liever 'A of B' dan C. 1,0 cm 'is' immers geen 33,33 N.
Groet, Jaap
dit wordt door Anton al aangegeven in een eerdere reactie:
>Boven het = tekenen en het ≈ teken zou nog een dakje ("komt overeen met" teken) moeten staan.
Het symbool komt niet voor in de mogelijke lijst onder knop Ω of in de formule editor fx. Het zit in Cambria Math onder Unicode 2259. Het is met Windows' charactermap bureaublad icoon op te zoeken en via copy/paste in deze tekst in te voegen. Of van hier: ≙
Maar handiger voor de toekomst: https://www.natuurkunde.nl/vraagbaak/92913/komt-overeen-met-dakje
De vragen zijn bij deze beantwoord.
Bedankt allemaal!