Bram
stelde deze vraag op
08 januari 2024 om 21:17.
Waarom bevindt het grootste gedeelte van de sterren zich in de hoofdreeks in het HR Diagram?
Reacties
Jan van de Velde
op
08 januari 2024 om 21:20
Dag Bram,
Die vraag kan ik andersom stellen: waarom zouden ze het HOOFDreeks genoemd hebben?
Er is een logisch verband tussen de massa van een ster en de (intensiteit van de) processen die zich in een ster afspelen, en ook tussen lichtsterkte en oppervlakte temperatuur.
Vrijwel elke ster begint na haar geboorte ergens op die lijn. In de gebieden buiten die hoofdreeks vind je eigenlijk vrijwel alleen sterren die hun einde naderen. Ook onze zon zullen we over een paar miljard jaar die hoofdreeks uit zien kruipen naar het gebied van de rode reuzen.
Groet, Jan
Jaap
op
08 januari 2024 om 21:28
Dag Bram, Op de hoofdreeks bevinden zich sterren die waterstof fuseren in het centrum. Dit proces leidt tot een combinatie van oppervlaktetemperatuur en lichtkracht die past binnen het hoofdreeks-gebied in het diagram. Sterren bestaan voor het grootste deel uit waterstof, dus dit proces duurt lang. Omdat deze fase langer duurt dan de andere fasen van het 'sterrenleven', zijn sterren in deze fase de grootste groep in een populatie. Zoals je in de bevolking van een stad meer mensen van 18 tot 65 jaar ziet dan baby's. Groet, Jaap
Theo de Klerk
op
08 januari 2024 om 21:49
Maar om de vraag historisch te beantwoorden: er was aanvankelijk een idee dat alle combinaties van temperatuur en helderheid wel konden (zo nodig koud maar heel groot). Maar het lumineuze idee van Russell en Herzsprung was om met de beschikbare gegevens de sterren eens te plotten. En toen bleek dat ze vooral in de hoofdreeksband zaten, of geclustered in de rode reuzen band of als witte dwerg. Er leek dus een oorzakelijk verband tussen helderheid en temperatuur voor de meeste (niet alle!) sterren. Eenmaal dat gerealiseerd ga je zoeken naar redeneringen waarin dat klopt. En zo kwam men tot de conclusie dat vooral waterstofverbranders (in mensenlevens 5-60 jarigen) zich op de hoofdreeks bevonden, de wat oudere (60-70) een rode reus waren en nog ouder ofwel witte dwerg of na explosie en uitwerpen van de buitenlagen een witte dwerg of zwart gat en alles er tussenin. Het HRD heeft dus veel sterrenkundigen aan het denken gezet over hoe een ster zich gedroeg en was samengesteld om alleen op die specieke plekken van het HRD diagram voor te komen.
De indeling geldt voor de meerderheid van de sterren, maar enkele zijn net buiten de hoofdreeks of helemaal niet op de hoofdreeks. Dat soort sterren met "afwijkend gedrag" zijn dus een aparte studie waard...en zijn bijzondere sterren. En dat zijn ze.