dag Bert,

alle voorwerpen stralen warmte uit (infrarood). Onder een open nachtelijke hemel wordt er veel meer uitgestraald dan ook via straling weer terug ontvangen. Het heelal is namelijk erg koud, en warmte stroomt altijd van een plaats met hogere temperatuur naar een plaats met lagere temperatuur. 

Welke temperatuur een voorwerp dan krijgt hangt af van hoe snel de omgeving warmte kan aanvoeren naar dat stralende oppervlak. Je zadel is goed beschouwd maar een dun velletje, misschien zelfs met een schuimlaagje (isolerend) eronder. Warmtetoevoer zal dus hoofdzakelijk via de omgevingslucht moeten. Dat werkt eigenlijk best redelijk, want meer dan een paar graden celsius afkoelen t.o.v. de omgevingslucht zal dat zadel ook weer niet, terwijl het temperatuursverschil met de ruimte meer dan 250 ^oC is en dat zadel dus maar blijft uitstralen. 

Een vergelijkbaar verhaal geldt voor auto's. Die vind je van oktober tot in april 's ochtends vaak genoeg met aangevroren ruiten terug terwijl de lucht niet onder nul is geweest. De stoep zal niet aanvriezen, want daar kan vanuit de ondergrond volop warmte naar het oppervlak geleid worden. 

En dat houten bankje? Goed observeren denk ik. Ik heb zomaar het vermoeden dat jij het hebt over een ongeschilderd houten bankje: condens trekt dan makkeljk in het hout. Zie je niet meer, maar voel je wel als je er 's ochtends op gaat zitten om je koffie te drinken in de opkomende zon.

Een bankje met dikkere balken koelt overigens ook minder snel af: net als bij de stoep kan warmte uit de binnenkant van de balk warmte geleiden naar het oppervlak. Dan duurt het ook langer voor die buitenkant het dauwpunt bereikt.  

duidelijk zo?

Groet, Jan

Nooit geweten, maar dat klinkt logisch.
Dus als ik het goed begrijp kunnen voorwerpen WEL kouder worden dan de omgevingslucht doordat er geen stralingswarmte van de zon meer wordt toegevoegd en nu juist warmte uitstraalt? 

En dat bankje is inderdaad ongeschilderd hout, ik had al zo een vermoeden dat het condens erin trok maar ik wilde toch zeker weten of er geen andere reden achter zat.

Dat heb je goed begrepen, maar dat hoeft niet per se van de zon te zijn. Je zult het niet altijd zien, maar in een winter vaak genoeg als je een beetje blijft opletten: de zijde van geparkeerde auto's die naar een rij huizen is gekeerd is minder sterk of soms zelfs net niet aangevroren terwijl  de rest van de ruiten gekrabd moet worden. 

En wil je 's avonds in de herfst geen nat zadel, zet dan je fiets onder een afdakje. 

Ook leuk leesvoer: witter-dan-witte verf
https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2021/Q2/the-whitest-paint-is-here-and-its-the-coolest.-literally..html

Groet, Jan

"En wil je 's avonds in de herfst geen nat zadel, zet dan je fiets onder een afdakje."

Omdat het afdakje dan de stralingswarmte vanaf het zadel tegenhoudt? Klopt dat?

 Zo mag je dat ongeveer zeggen ja.