Hoe weet je of er in een vervalvergelijking gammastraling ontstaat. En kan er ook alfa- en beta straling ontstaan in dezelfde vervalvergelijking?
Reacties
Jan van de Velde
op
21 mei 2023 om 11:26
Dag Britt,
Mag je er een tabellenboek (bijv BINAS) bij gebruiken? Zoek dan de isotopenlijst...
Groet, Jan
Theo de Klerk
op
21 mei 2023 om 11:27
Gammastraling is elektromagnetische straling met zeer korte golflengte. Deze straling heeft geen lading. Alleen energie. Dus gamma-straling ontstaat als energie wordt vrijgegeven. Vaak is dat als na een verval (waarbij een alfa- of beta-deeltje vrijkomt met een bepaalde energie) een nieuwe kern ontstaat die nog niet in de grondtoestand is. Die "aangeslagen" toestand vervalt naar de grondtoestand door emissie van die energie die vrijkomt: gamma straling.
Alfa straling (nieuwe kern 2 protonen minder, Z -> Z-2) gebeurt niet gelijk met beta-straling (nieuwe kern 1 proton meer: Z -> Z+1) want beide processen hebben tegengestelde werkingen.
Vrijwel altijd zal een kernverval of met alfastraling of met beta-straling (+antineutrino) verlopen. Het eindresultaat kan een nieuwe kern in grondtoestand zijn. Dan is er geen energie over en volgt geen gamma-straling. Is de nieuwe kern in aangeslagen toestand dan kan die energie vrijkomen als de kern in de grondtoestand terugvalt. Dan komt wel gammastraling vrij.
Jaap
op
21 mei 2023 om 11:29
Dag Britt, Je kunt aannemen dat bij het verval van een instabiele kern gammastraling ontstaat als dat in de rechter kolom van Binas tabel 25A staat. En als het blijkt uit een opgave, bij voorbeeld over een verval dat niet in Binas staat. In deze gevallen is het verstandig om de gammastraling rechts van de pijl in de vervalvergelijking te noteren. (Als er gammastraling ontstaat en je vermeldt het niet, wordt dat soms wel, soms niet fout gerekend.)
Ja, als er gammastraling ontstaat kan door een instabiele kernsoort bovendien een $\alpha$ óf een $\beta^-$ óf een $\beta^+$ worden uitgezonden. Dat zie je bij voorbeeld bij polonium-210 (Po-210) respectievelijk kalium-42 (K-42) en natrium-22 (Na-22).
Bij sommige instabiele kernsoorten staan in Binas verschillende vervalmogelijkheden, met of zonder gammastraling. Bij voorbeeld bismut-210: $\alpha$, $\beta^-$ en gamma. Het ene exemplaar van zo'n kernsoort zendt $\alpha$ én gamma uit. Een ander exemplaar van dezelfde kernsoort zendt $\beta^-$ én gamma uit. Geen enkel exemplaar zendt $\alpha$ én $\beta^-$ (met of zonder gamma) uit. Groet, Jaap
