delta en d
Fien stelde deze vraag op 28 november 2022 om 11:38. is v= dx/dt
hetzelfde als
v= Deltax/Deltat
??
ik kan nergens een duidelijk antwoord vinden voor de betekenis van d.
Reacties
Theo de Klerk
op
28 november 2022 om 12:07
Ja en nee. 
Dat wil zeggen, als je heel kleine tijdsintervallen neemt (in de orde van 0,000.....0001 s) dan is de snelheidsverandering op het moment binnen dat interval gelijk aan dv in plaats van Δv.
De Δ waarden geven veelal meetbare verschillen aan die in een interval optreden. Door het (tijds)interval kleiner te maken (bijna tot een enkele (tijd)waarde met ± bijna niks) vind je ook de bijbehorende verandering van bijvoorbeeld een snelheid precies horend bij dat ene tijdstip.
In 5 en 6 vwo wordt dit "differentiaalrekening" genoemd - al bedacht door Newton die zich voor het probleem gesteld zag dat hij bewegingen in steeds kleinere tijdsbestekken wilde kunnen beschrijven. Als onderscheid van "ongeveer" goed binnen een interval naar "precies goed" op een tijdstip gebruikte bij in plaats van Δ de "fluxi" - later tot "d/dt" gemaakt.
Dat wil zeggen, als je heel kleine tijdsintervallen neemt (in de orde van 0,000.....0001 s) dan is de snelheidsverandering op het moment binnen dat interval gelijk aan dv in plaats van Δv.
De Δ waarden geven veelal meetbare verschillen aan die in een interval optreden. Door het (tijds)interval kleiner te maken (bijna tot een enkele (tijd)waarde met ± bijna niks) vind je ook de bijbehorende verandering van bijvoorbeeld een snelheid precies horend bij dat ene tijdstip.
In 5 en 6 vwo wordt dit "differentiaalrekening" genoemd - al bedacht door Newton die zich voor het probleem gesteld zag dat hij bewegingen in steeds kleinere tijdsbestekken wilde kunnen beschrijven. Als onderscheid van "ongeveer" goed binnen een interval naar "precies goed" op een tijdstip gebruikte bij in plaats van Δ de "fluxi" - later tot "d/dt" gemaakt.
Jaap
op
28 november 2022 om 13:09
Dag Fien,
• Het wiskundige symbool d betekent 'differentiaal', zodat dx de differentiaal van x is en dt de differentiaal van t. Het zogenoemde differentiaalquotiënt dx/dt is de wiskundige afgeleide van de functie x(t) naar t. Dit is een limiet, zie de voorgaande reactie. Bij dx en dt moet je niet meer denken aan een getal of gemeten waarde; het is een 'onnoemelijk kleine' verandering van x of t.
• Het symbool Δ betekent 'de verandering van', zodat Δx de verandering van x is. Zoals Theo schrijft, kan dit een natuurkundig meetbare verandering zijn. De zogenoemde differenties Δx en Δt zijn klein, maar niet 'oneindig klein', in tegenstelling tot dx en dt. De deling Δx/Δt heet een differentie-quotiënt.
• Ruw gezegd: dx is een wiskundig ding en Δx is een wiskundig of natuurkundig ding.
• Een grafische voorstelling kan de zaak verduidelijken.
Zie de figuur op https://nl.wikipedia.org/wiki/Differentiaal
en vervang de horizontale x door t en vervang de verticale y door x.
De richtingscoëfficiënt van de rode koorde is Δx/Δt. Als je Δt kleiner neemt, wordt ook Δx kleiner en wordt de koorde korter. In de limiet van onnoemelijk kleine Δt en Δx valt de koorde samen met de raaklijn aan de grafiek van x(t) op een tussengelegen tijdstip. De richtingscoëfficiënt van de raaklijn is exact de snelheid van het voorwerp op dat tijdstip.
• Als je het functievoorschrift kent, kun je de snelheid berekenen door de afgeleide van x naar t te nemen (x naar t differentiëren). De afgeleide is een nieuwe functie: de snelheid v als functie van de tijd.
Voorbeeld: als gegeven is x(t)=3·t²–7·t dan is v(t)=6·t–7 en is de snelheid op t=5 s gelijk aan v(5)=6·5–7=23 m/s.
• Het opschrift van je vraag is nu 'versnelling'. Het bovenstaande geldt ook als de versnelling nul is: een eenparige beweging, constante snelheid. De x(t)-grafiek is dan recht en dx/dt is ook zonder limiet gelijk aan Δx/Δt.
Groet, Jaap
• Het wiskundige symbool d betekent 'differentiaal', zodat dx de differentiaal van x is en dt de differentiaal van t. Het zogenoemde differentiaalquotiënt dx/dt is de wiskundige afgeleide van de functie x(t) naar t. Dit is een limiet, zie de voorgaande reactie. Bij dx en dt moet je niet meer denken aan een getal of gemeten waarde; het is een 'onnoemelijk kleine' verandering van x of t.
• Het symbool Δ betekent 'de verandering van', zodat Δx de verandering van x is. Zoals Theo schrijft, kan dit een natuurkundig meetbare verandering zijn. De zogenoemde differenties Δx en Δt zijn klein, maar niet 'oneindig klein', in tegenstelling tot dx en dt. De deling Δx/Δt heet een differentie-quotiënt.
• Ruw gezegd: dx is een wiskundig ding en Δx is een wiskundig of natuurkundig ding.
• Een grafische voorstelling kan de zaak verduidelijken.
Zie de figuur op https://nl.wikipedia.org/wiki/Differentiaal
en vervang de horizontale x door t en vervang de verticale y door x.
De richtingscoëfficiënt van de rode koorde is Δx/Δt. Als je Δt kleiner neemt, wordt ook Δx kleiner en wordt de koorde korter. In de limiet van onnoemelijk kleine Δt en Δx valt de koorde samen met de raaklijn aan de grafiek van x(t) op een tussengelegen tijdstip. De richtingscoëfficiënt van de raaklijn is exact de snelheid van het voorwerp op dat tijdstip.
• Als je het functievoorschrift kent, kun je de snelheid berekenen door de afgeleide van x naar t te nemen (x naar t differentiëren). De afgeleide is een nieuwe functie: de snelheid v als functie van de tijd.
Voorbeeld: als gegeven is x(t)=3·t²–7·t dan is v(t)=6·t–7 en is de snelheid op t=5 s gelijk aan v(5)=6·5–7=23 m/s.
• Het opschrift van je vraag is nu 'versnelling'. Het bovenstaande geldt ook als de versnelling nul is: een eenparige beweging, constante snelheid. De x(t)-grafiek is dan recht en dx/dt is ook zonder limiet gelijk aan Δx/Δt.
Groet, Jaap