Dag Maarten,

Ik weet  niet of ik de bedoeling van je vraag goed begrijp.

In een atoom is het dankzij de neutrale lading van dat deeltje mogelijk om kernkrachten de afstotende elektrische kracht tussen protonen voldoende te laten compenseren, waardoor een atoomkern met protonen toch bij elkaar kan blijven.

Is dat wat je bedoelt met "functie in verband met de neutraliteit"? 

Groet, Jan

Huh? Het ding is gewoon toevallig ongeladen omdat moeder natuur (lees: de wijze waarop het heelal uit bouwstenen bestaat) dat zo maakte.

Maar voor kernen zijn ze belangrijk omdat ze in tegenstelling tot protonen elkaar niet afstoten. En omdat tussen protonen en neutronen de sterke kernkracht werkt die sterker aantrekt dan protonen elkaar afstoten, werken neutronen als "lijm" tussen protonen en maakt kernen stabiel.
Die "lijm" van kernkracht is een residu van de gluonenkracht die de quarks waaruit een proton en neutron zijn opgebouwd bijeen houdt. Die zeer sterke kracht heeft wat "overspil" buiten de protonen en neutronen en hebben we ontdekt als kernkracht nog voordat we de gluonenkracht ontdekten.

beide heren hartelijk bedankt voor deze uitleg.
ik probeer metaforen te vinden voor deze eigenschappen zodat ik er een populair artikel aan kan weiden. En een en ander wellicht duidelijker voor de geest te plaatsen.
Of het met deze informatie lukt weet ik niet.
Heb het boekje Wie leest ons DNA? geschreven.  MaarDNA is waarschijnlijk pas later geformeerd toen de sub atomaire deeltjes al van de partij waren.

Elementaire deeltjes ontstonden, zoals we nu denken, al enkele seconden na de Big Bang. DNA als blueprint voor levende wezens ontstonden pas miljarden jaren later.

Artikelen schrijven over onderwerpen waarin je geen expert of op zijn minst goed geïnformeerd bent, is riskant.
Een proton als kerstboom/bal voorstellen (https://www.natuurkunde.nl/vraagbaak/79999) is al een enorme dichterlijke vrijheid - pas op geen onzin te gaan verkopen.