verschil massa en gewicht
Iris stelde deze vraag op 14 december 2012 om 17:24.Hoi,
Ik kon zelf zo snel niet vinden hoe je op de pagina voor de onderbouw een vraag kon stellen, dus doe ik het maar hier. Ik zit in 3 vwo en heb een nogal slechte natuurkunde leraar.
Mij is nog steeds niet duidelijk, wat het (duidelijke) verschil tussen massa en gewicht is. Mijn natuurkunde leraar vertelde mij ongeveer dit: Massa is in kg en is onveranderlijk. Gewicht is in Newton en ligt aan de kracht die erop werkt.
Ik snap ten eerste niet, waarom massa onveranderlijk is? Je kunt toch zwaarder of lichter worden? En ten tweede is mijn vraag: bedoelen ze met de kracht die erop werkt, de zwaartekracht? dus de kracht die op een voorwerp drukt, om op de aarde te blijven staan?
Ik hoop dat je snapt wat ik bedoel en dat het voor mij iets duidelijker wordt.
Groetjes, Iris.
Reacties
Dag Iris,
Jouw massa is bijvoorbeeld 50 kg, ik pak maar een rond getal.
Dat betekent dat als je de massa's van alle atomen in jouw lichaam bij elkaar telt dat je dan aan 50 kg komt.
Nou zou je natuurlijk een weekje uitgebreid kunnen gaan schranzen, en dan kom je 2 kg aan. Ja, in die zin is jouw massa niet onveranderlijk, maar dat komt dan gewoon omdat het aantal atomen in je lichaam toegenomen is. Die kerstkalkoen telt dan ook mee....
Waar je ook bent, gewoon wandelend op aarde, op de maan, ergens in de ruimte ver overal vandaan, zolang dat aantal atomen niet verandert verandert jouw massa ook niet. Om jou een bepaalde versnelling te geven, bijvoorbeeld 4 m/s², zal steeds een kracht van F=m·a = 50 x 4 = 200 N nodig zijn. Zo kun je massa meten.
Je gewicht is dan eigenlijk hoeveel kracht een weegschaal op jouw 50 kg moet uitoefenen om je op je plek te houden. De schaalverdeling op weegschalen zou eigenlijk in newton moeten zijn.
Ga op je weegschaal op aarde in een lift staan. Als die dan omhoog gaat met een versnelling van 1 m/s² dan wordt jouw gewicht F=m·(10+1) = 550 N . Of als die naar beneden versnelt met -2 m/s² , dan geeft je weegschaal nog maar een gewicht van Fz=m·(10-2) = 400 N aan.
Laten we wel wezen, in die lift verandert de hoeveelheid atomen in je lichaam niet noemenswaardig. Je ademt een klein beetje uit ja, maar voor de rest....
En hoe kunnen we dan tóch weegschalen maken met een schaalverdeling in kilogrammen? Tja, zolang je ze alleen op aarde gebruikt is er weinig aan de hand. Dan kun je zwaartekracht zó in massa omrekenen: Fz=m·9,8 (dat ronden we nog wel eens af naar 10) . Pas op, dat is maar ruw: in Nederland zou dat eigenlijk Fz=m·9,81 moeten zijn, op de evenaar Fz=m·9,78, op de noordpool Fz=m·9,83. Dat betekent ook dat als je naar de evenaar reist, dat de weegschaal die je hier in Nederland hebt gekocht ineens niet meer 50 kg aanwijst, maar 49,85 kg. Anderhalf ons lichter. Neem dezelfde weegschaal mee naar de noordpool, en dan zal die 50,1 kg aanwijzen.
Inderdaad, weegschalen met schaalverdelingen in grammen, voor nauwkeurig werk, moeten geijkt worden afhankelijk van waar ter wereld ze zullen worden gebruikt. Neem trouwens diezelfde weegschaal mee naar de maan, en dan zou die ineens maar 8 kg aanwijzen. Die meet dan wel heel netjes de zwaartekracht van de maan op jouw lichaam, ongeveer 80 N, maar rekent dat dan totáál verkeerd om naar massa in kilogrammen.
dus onthoud:
Massa is eigenlijk een maat voor de hoeveelheid deeltjes in een voorwerp.
Gewicht is een maat voor de kracht waarmee het ene voorwerp (bijvoorbeeld die lift) tegen het andere (jouw lichaam in die lift) drukt.
Beetje duidelijker zo?
Groet, Jan
Hoi Jan,
Het is me nu eindelijk wat duidelijker geworden! Super bedankt :) Ik snap het hele hoofdstuk nu beter.
Groetjes.
Tenzij je me kunt vertellen wat je dan precies niet snapt van mijn reactie valt er verder eigenlijk niks te vertellen :(
Lukt dat ook niet dan zit er voorlopig maar één ding op: net zoals bij topografie gewoon iets uit je hoofd leren.
Onthoud: zolang je niks te maken hebt met krachten gebruik dan voor de zekerheid altijd het woord "massa". Onthoud daarbij ook dat de eenheid van massa de kilogram is.
Dus de stilstaande weegschaal in de badkamer meet jouw massa, in kilogrammen, niet je gewicht (want dan had hij een schaalverdeling in newton moeten hebben). En da's raar ja, want in het dagelijks leven noem je dat je gewicht, dus da's even "af"leren.
En tegen de tijd dat je ook een beetje meer van krachten weet bekijk je deze topic nog maar eens. Dan valt het vanzelf wel een keer op zijn plek.
Groet, Jan
gewicht = de kracht waarmee de "stof" wordt aangetrokken door zwaartekracht. Die wisselt afhankelijk waar je bent. Op de maan is die kracht maar 1/6 van die op aarde. Maar bij Jupiter 2,5 maal meer dan op aarde. Wordt officieel in "newton" (N) uitgedrukt. Maar op aarde begint het "gedonder"/de verwarring omdat in de volksmond 1 kg "stof" ook een gewicht van 1 kg wordt toegekend (terwijl het 10 N zou moeten zijn).
Het probleem is dan dat 1 kg gewicht op aarde wel 2,5 kg weegt op Jupiter.
doegdoeg
groetjesssss Farah
Ook een begrip, zoals druk, werd uitgedrukt in kg/cm2 of zoals de Engelsen en Amerikanen nog steeds doen, in pounds per square inch. (En nog veel meer)
Tja, en ondanks het feit dat een internationale organisatie , de ISO, een bijna perfect eenhedensysteem heeft opgebouwd, willen we er nog steeds niet aan.
Want als je 600 N weegt, klinkt dat véééél erger dan 61 kg.
We blijven graag bij dat wat we goed kennen en begrijpen; we praten toch ook niet over een 110 Kw automotor? 150 pk klinkt toch veel stoerder ?
Kortom, de discussie hierboven was er niet geweest, als onze voorouders zich op tijd aangepast zouden hebben, maar die wisten ook nog niet allemaal dat de zwaartekracht op de maan 6 x zo klein zo zijn als hier op aarde, waardoor onze weegschalen ff wat anders aangeven (in kilo’s).
Misschien moeten wij dat toch nog maar gaan doen.
Succes met jullie studies.
Van mijlen naar km gaan kost een hoop geld voor borden veranderen, odometers en menselijke omschakelproblemen gedurende 2 generaties zonder dat er iets wezenlijks nieuws voor terugkomt. Ze rijden nog steeds even hard maar nu in km/h gemeten ipv miles/h maar zijn wel miljoenen dollars/euros/ponden armer voor "precies hetzelfde".
We kunnen ook meteen die rare kg uit het SI stelsel kieperen: er hoort geen "kilo"voorvoegsel voor een eenheid. En als we bezig zijn maken we de aardrotatie 10 (of 100?) nieuwe "uren" die elk 10 minuten van elk 10 seconden bevatten.
Die Britten/Amerikanen mogen gek zijn, maar de rest van de wereld is het ook. En kernmassa's meten in MeV/c2 ipv 10-27 kg eenheden is ook vaak op praktische overwegingen gebaseerd. Het SI mag een Napoleontische stap vooruit zijn, ideaal is het ook niet.
Ben niet zo goed in natuurkunde.....
Ik zou het erg waarderen als iemand me zou kunnen helpen
Groetjes Nicky 2vwo
Alvast bedankt
De hoeveelheid stof (ook massa genoemd) wordt in kilogrammen weergegeven: het totaal van de atomen waaruit een stof is opgebouwd.
De combinatie wordt ook wel gebruikt: de dichtheid. Dat is de hoeveelheid stof die in 1 m3 zit. Zo past daar 1000 kg water in. De massa is dan 1000 kg, het volume 1 m3, de dichtheid 1000 kg/m3.
En die dichtheid geeft wel al aan dat als je 2x zoveel van iets hebt, je dan ook 2x de oorspronkelijke massa hebt. En 2x het gewicht. In die zin is het volume een maat voor de hoeveelheid stof (die erin past). Maar 1 m3 lood heeft een andere massa dan 1 m3 balsahout.
Ik leg het verschil tussen massa en gewicht aan mijn kinderen altijd als volgt uit:
Stel, de boden van een zwembad is voorzien van een ingebouwde weegschaal. Als je in het zwembad staat als er geen water is zit geeft ie bv 50kg aan. In dat geval is je massa en gewicht gelijk. Je massa verandert niet, die blijft 50 kg, maar je gewicht kan wel veranderen. Laat het zwembad maar eens vollopen, dan zul je zien dat je gewicht afneemt. De weegschaal in de bodem geeft niet je massa aan maar je gewicht.
ik heb morgen een nask pw over kracht en sport en krachten meten en tekenen.
is dit waar of niet waar: om in nederland een voorwerp van 1kg op te tillen, is een kracht van ngeveer 9,81N nodig
groetjes Sterre
Is waar. Voor hetzelfde klusje op de Noordpool heb je ongeveer 9,83 N nodig, op de evenaar ongeveer 9,78 N, en op de maan ongeveer 1,6 N .
Groet, Jan
groetjes Lizzie
Dus... als de aarde aan 2kg met 2x9,81 N/kg trekt, dan trekt de maan met 2x (1/6 x 9,81) N/kg
lizzie plaatste:
Ik snap wat je doet bij de aarde, maar waarom trekt de maan met 2x N/kg?De maan trekt maar 1/6 zo hard dus 1/6 x (2 x 9,81) . Hier staat de kracht van de aarde, en daar 1/6 van
En dat is gelijk aan 2 x (1/6 x 9,81) volgens de wiskunde.
Hier wordt de 2 (kg) met 1/6 van de aardse aantrekking vermenigvuldigd.
Opschrijven is een kwestie van algebra, haakjes zetten en wat je precies wilt vergelijken: de kracht meteen verminderen of de aantrekking verminderen. Uiteindelijk levert het hetzelfde op.
Hoezo is een weegschaal niet altijd een geschikt instrument om de massa van een voorwerp te bepalen?
En welk instrument zou ik dan moeten gebruiken?
De enige manier om massa's te meten is een balans. Dan ga je met links bekende massa's (tevoren bepaald) een onbekende massa "uitwegen". Als de balans in evenwicht is dan weet je aan de bekende massa's links hoeveel massa de schaal rechts heeft. Echt meten doe je dus niet: je vergelijkt de linker schaal met de rechter.
Theo de Klerk plaatste:
Een weegschaal (met veer) vergelijkt de aantrekkingskracht van de massa met een vooraf ingestelde waarde. Dat werkt op aarde prima, maar ..//..Dát is voor die vakantie-Noor niet zo'n ramp, maar als die Noor handel drijft met een tropisch land dan lijkt hij dus constant ondergewicht te leveren. Voor precisie-wegingen zoals voor de farmaceutische industrie, of bij hele dure producten zoals goud is dat natuurlijk nog veel belangrijker.
Dus een weegschalenfabriek houdt in haar afstellingen wel degelijk rekening met de regio op aarde waarheen ze exporteren.
Groet, Jan
Ik heb nog een laatste vraag (ik ben niet zo goed in natuurkunde haha....).
Stel mijn massa is 40kg als ik in de lift op de grond sta, wat is dan mijn massa en gewicht als de lift met een constante snelheid omhoog beweegt? Hoe zou ik dit moeten uitrekenen?
Hoi,
Als ik een vorig antwoord goed begrijp moet ik de formule F=m x 10 gebruiken voor het antwoord op mijn vorige vraag. Ik snap alleen niet wat u bedoelt met "versnelling" en hoezo ik 10+1 zou moeten doen om dan mijn "nieuwe" gewicht uit te rekenen. Zou u dat misschien kunnen uitleggen?
Alvast bedankt
Als een lift met vaste snelheid beweegt dan heeft die lift geen versnelling en blijft je gewicht F = 10 x m
Als de lift zelf ook nog een versnelling heeft van 1 m/s2 hetgeen overeenkomt met 1 N/kg, dan is je gewicht ineens de kracht waarmee de aarde trekt (10 x m) EN het gewicht dat je krijgt doordat de lift je omhoog duwt (1 x m). Samen is je gewicht dan 11 x m
Gaat de lift versneld naar beneden met 1 N/kg dan valt de vloer steeds onder je weg. De aarde trekt aan je (nog steeds met 10 N/kg) maar de lift "valt" met 1 N/kg naar beneden en voor die ene 1 N/kg kun jij dus ook vallen. Blijft voor je gewicht over (10 - 1) x m.
Dat merk je ook als je in de lift staat die heel snel op snelheid komt en heel snel afremt. Als die naar boven gaat voel je je zwaarder en lijkt je maag op je knieen te zitten, daarna weeg je weer gewoon je normale gewicht. En als de lift ineens afremt schiet je maag naar je hoofd (althans, zo voelt het) en weeg je veel minder.
Als de lift naar beneden beweegt is het effect omgekeerd: eerst voel je je lichter, dan gewoon en bij remmen tijdelijk zwaarder.
In het hele proces is je massa niet veranderd.
En anders een gewone weegschaal nemen waar je elektronisch een "omrekenfactor" laat uitrekenen: x a/g (a = versnelling op de meetplek, g = versnelling op aarde)
Ik vraag mij af of het dan mogelijk is een massa vast te stellen zonder dat er een kracht op werkt.
Stel je zweeft in de ruimte en je komt een brok steen tegen. Hoe kun je dan de massa weten van die steen?
En een volgende vraag: hierboven wordt gezegd dat massa het aantal atomen in een voorwerp is. Maar atomen kunnen toch verschillende massa’s hebben?
Groeten Robin
Zonder zo'n meting is het heel moeilijk te bepalen hoe groot de massa van een voorwerp is. Dat is zoiets als de temperatuur van iets bepalen zonder thermometer (die op basis van uitzetting van een stof werkt). Het kan wel, maar dan moet je wel iets slims laten invallen en het is zeker niet simpel te doen.
Met een zekere "bij wijze van spreken" zeggen we dat de massa aangeeft het totaal aantal atomen te zijn. Om aan te geven dat massa feitelijk gerelateerd is aan de totale hoeveelheid materie ("stuff" zouden de Amerikanen zeggen) waaruit het is opgebouwd. Meer ervan betekent grotere massa.
Maar strikt genomen is dat niet zo.
Massa druk je uit in gemeten kilogrammen (eenheid kg) , aantallen in getelde hele getallen (eenheid "1"). Die eenheden zijn niet gelijk dus aantal atomen = massa is daarbij fysisch onzin.
Atomen hebben verschillende massa en verschillende omvang. Zo zal iets dat uit 1000 atomen lood is opgebouwd (meestal gaat het om 1024 atomen, het is bijna onmogelijk om iets met maar 1000 atomen te maken) een veel grotere massa hebben dan 1000 helium atomen. (ongeveer 50x groter) omdat de massaverhouding tussen lood- en heliumatomen ca 207/4 is. Een loodatoom bestaat dan ook uit zo'n 50x grotere aantallen kerndeeltjes die weer wel elk ongeveer dezelfde massa hebben. En zo kun je met enige dichterlijke vrijheid toch zeggen dat massa een rechtevenredige relatie heeft met het aantal (kern)deeltjes, de "stuff" waaruit alles is opgebouwd.
De eenheid van massa is de kg, de eenheid van gewicht is N.
Of zou de eenheid van gewicht N/m/s2 moeten zijn? (Vanwege m = F/a)
Aangezien 1 N = 1 kg m/s2 (zoals F = ma stelt) heb je gelijk:
1 kg = 1 Ns2/m (en niet N/m/s2 want dat betekent wiskundig (N/m)/s2 = N/(ms2) - wat je bedoelt is N/(m/s2) - haakjes zijn soms heel belangrijk)
Maar "kilogram" is wel zo makkelijk. Je hebt het ook over 230 V spanningsverschil in een stopcontact en niet over 230 W/A (=J/(As)) wat precies hetzelfde is...
Daarbij komt dat "newton" een handige "bijnaam" is voor kg m/s2 maar dat alle grootheden met handige bijnamen (pascal voor druk, volt voor spanning, joule voor energie enz) terug te zetten zijn in de vier basis-eenheden waarop het SI stelsel (of mksA stelsel) is gebaseerd: kilogram (massa), meter (lengte), seconde (tijd) en ampere (stroomsterkte).
Je zult dus eerder zeggen dat iets een gewicht van 50 kg m/s2 heeft (=newtons, en dat "bekt" toch makkelijker) dan dat het een massa heeft van 5 Ns2/m (= kilogram) omdat massa al een basis-eenheid is en geen bijnaam nodig heeft.
- Beste Jan,
- Ik had een vraag. Hoe kan je de volgende bewijzen met behulp van de 3 wetten van Newton:
- Ga op je weegschaal op aarde in een lift staan. Als die dan omhoog gaat met een versnelling van 1 m/s² dan wordt jouw gewicht F=m·(10+1) = 550 N . Of als die naar beneden versnelt met -2 m/s² , dan geeft je weegschaal nog maar een gewicht van Fz=m·(10-2) = 400 N aan.
Natuurkunde houdt zich niet bezig met "bewijzen".
Dit is gewoon een optelsommetje van krachten waaraan iemand in een lift nabij het aardoppervlak blootstaat:
FG=m·g (het gewicht door de zwaartekracht) plus F=m·a (de versnelling die de persoon moet krijgen)
Empirisch blijkt dat te kloppen.
Dus ik begrijp even niet in wat voor vorm of hoedanigheid jij een "bewijs" zoekt?
groet, Jan
Sigma F= m.a
Fzw=m.a
dus m.g=m.a
g=a
Ik weet niet wat hier niet klopt. Nou is mijn vraag: als de versnelling bijvoorbeeld 2m/s^2, hoe kunnen we weten met behulp van de 2de wet van Newton dat F=m.(10+2)?
Science student plaatste:
Vanuit de 2de wet van Newton:Sigma F= m.a
Sigma F= F1 + F2 (+ F3 + ...)
= m·g + m·a
Die m·g gaat maar over één kracht die werkt op het voorwerp, de zwaartekracht, of beter, de kracht die tegen de zwaartekracht in werkt, de kracht die samen met die zwaartekracht een nettokracht 0 levert. Situatie: De mens staat stil in een stilstaande lift. De liftvloer levert een normaalkracht omhoog groot m·g
Daar komt dan een tweede kracht bij zodra die lift in dat zwaartekrachtveld gaat versnellen. F= m·a
Theo de Klerk plaatste:
De afleiding dat g=a is geen bewijs. F=ma en als je Deze meet vind je a = 9,81 en dat hebben we de letter g gegeven. Het is dus geen bewijs dat a=g (voor aardse zwaartekracht aan het oppervlak)wat g=a betreft, dat geldt alleen bij een vrije val, omdat alleen zwaartekracht wordt uitgeoefend op het voorwerp dus:
sigma F= m.a
sigma F= m.g
dus m.g=m.a
=> g=a
Jan van de Velde plaatste:
Science student plaatste:
Vanuit de 2de wet van Newton:Sigma F= m.a
Sigma F= F1 + F2 (+ F3 + ...)
= m·g + m·a
Die m·g gaat maar over één kracht die werkt op het voorwerp, de zwaartekracht, of beter, de kracht die tegen de zwaartekracht in werkt, de kracht die samen met die zwaartekracht een nettokracht 0 levert. Situatie: De mens staat stil in een stilstaande lift. De liftvloer levert een normaalkracht omhoog groot m·g
Daar komt dan een tweede kracht bij zodra die lift in dat zwaartekrachtveld gaat versnellen. F= m·a
De tweede wet van Newton luidt als volgt: sigma F= m.a , niet Sigma F= F1 + F2 (+ F3 + ...) zoals u zegt. Bij het voorbeeld van een bewegende lift wordt er alleen de zwaartekracht op uitgeoefend. Of niet?
Bijlagen:
je hebt last van een spraakverwarring.
laten we "gewicht" eens zoals gebruikelijk in de natuurkunde definiëren als de reactiekracht die nodig is om een voorwerp op zijn plaats te houden in een referentieframe, bijvoorbeeld ik op de zitting van mijn stoel,met die zitting de referentie. Staat die stoel stil in een zwaartekrachtveld als op het aardoppervlak, dan is dat gewicht in mijn geval ca. 900 N.
Stuur mij met mijn stoel de ruimte in, ver van alle voorwerpen met massa vandaan zodat ik aan een slechts verwaarloosbare zwaartekracht blootsta, start de motoren en geef mijn raket een versneling van 9,8 m/s². Ik kan onmogelijk onderscheiden of mijn stoel stil op de aardbodem staat, of zich in een versnellende raket bevindt.
Zet mij op een stoel in die lift, en zolang de lift stilstaat merk ik dus een gewicht van 900 N. Geef die lift een versnelling omhoog, en net als in die raket voel ik niet dat verschil tussen de ene of de andere kracht. komt er nu 2 m/s² bij bovenop wat ik al voelde, dan voel ik nu 200 N meer dan in de stilstaande lift, en als ik niet beter wist zou iemand me wijs kunnen maken dat ze de aarde gauw even 20% meer massa hadden gegeven.
Science student plaatste
De tweede wet van Newton luidt als volgt: sigma F= m.a , niet Sigma F= F1 + F2 (+ F3 + ...) zoals u zegt."ΣF" betekent dus niks anders dan "de som van alle krachten", meestal genoemd resultantekracht of nettokracht.
Dus wel degelijk ΣF= F1 + F2 + F3 + .... ,
en dàt geeft een bepaalde massa een zekere versnelling, en dus geldt
ΣF= F1 + F2 + F3 + .... = m·a
groet, Jan
Dank u wel voor uw reacties, ik heb het eindelijk wel begrepen.
Mvg,
Science student
Science student plaatste:
Hallo Jan,Dank u wel voor uw reacties, ik heb het eindelijk wel begrepen.
Mvg,
Science student
ik snap het verschil van gewicht en massa nog steeds niet echt. ik heb bijna een proefwerk maar ik snap het niet. ik heb allles terug gelezen maar dan nog niet..... kan iemand mij uitleg hierover geven?
Gewicht is de kracht waarmee die deeltjes worden aangetrokken door (meestal) de zwaartekracht.
Jij hebt een bepaalde massa, bijv. 60 kg.
Die wordt door de aarde aangetrokken: het gewicht. Dat is ca. 600 N
Zou je nu op de maan kunnen staan, dan blijft je massa 60 kg maar de maan trekt veel minder hard aan je. 6 keer minder. Je gewicht verandert dan in ca. 100 N.
Duidelijker?
Gewicht is een kracht, en heb je alleen als er iets aan je massa trekt, en iets anders (bijvoorbeeld een weegschaal op de grond) dat tegenhoudt. Op aarde geeft die weegschaal dan ongeveer 500 newton aan. Maar omdat dat dan overal op aarde ongeveer hetzelfde zal zijn, kan ik op die weegschaal ook wel een schaalverdeling in kilogram op die weegschaal zetten, voor elke 10 N 1 kg (ongeveer) Zolang je die schaal alleen gebruikt om er stil op te staan kan dat wel. Dat wordt echter onbruikbaar zodra je dat weegschaaltje meeneemt naar de maan, omdat de maan veel minder hard aan je 50 kg lichaamsmassa trekt.
Spring je met je 50 kg massa uit een vliegtuig, dan is er even bijna niks dat je tegenhoudt, je bent in vrije val. Ondanks je massa van 50 kg ben je nu gewichtLOOS. Gewicht 0 newton.
Groet, Jan
groetjes Aniek
Toen ik voor het eerst natuurkunde kreeg, gebruikten ze de Newton nog niet voor gewicht, alleen voor 'echte' krachten (echt waar, ik heb het boekje hier nog liggen. Er staat letterlijk: Vroeger gebruikte men voor de gramkracht de afkorting g. Sinds 1953 wordt aanbevolen hiervoor gf te gebruiken. Met zegt echter gewoonlijk: "Het voorwerp weegt 15 gram", in plaats van "15 gramkracht"). Ze hadden het over kgf (kilogramforce) voor gewicht en kilogram voor massa. Dat kwam weer omdat ze eeuwenlang gewicht hadden gebruikt en niet beseften dat gewicht en massa twee verschillende zaken waren. Massa is iets abstracts: iets wat wel bestaat (namelijk de hoeveelheid aan moleculen - maar NIET het aantal), maar dat niet -in ieder geval niet op makkelijke wijze- te bepalen is.
Vandaar ook die weegschaal in kilogrammen, afgekort tot kilo's.
(even terzijde: sommige Amerikaanse SF schrijvers snappen dat niet en hebben het over 'kilo's' voor kilometers. Lachen! Op zich zou het logisch zijn, maar de kilo's zijn al gebruikt voor gewicht...Waarvoor zij weer ounces en pounds gebruiken.)
Maar goed. Toen het eindelijk doorgedrongen was dat je met een weegschaal geen massa weegt, maar gewicht, bleek die kilogramforce een hopeloze uitvinding. Het zorgt voor heel veel verwarring. Want die weegschalen gingen we niet aanpassen.
De oplossing had natuurlijk moeten wezen dat de massa ca. 10 keer zo klein is, dus dat je, als je 80 kilogramforce afleest op je weegschaal, je massa 8 kilogram is. De meeste mensen zouden daar geen problemen mee hebben gehad bij het gebruik van de personenweegschaal. "Zo, ik ben lekker afgevallen!"
Maar het ligt wat anders als het gaat om hoeveelheden goederen.
'Ja, wacht eens even! Vorige week was dit nog 1 kilo voor 2 gulden (goede oude tijd, ver voor de Euro) en nu is het 100 gram voor 2 gulden. Dat is 10 keer zo duur! Dat ga ik niet betalen!'
Niet iedereen kreeg natuurkunde in de goede oude tijd. Dus leg dat maar eens uit.
Want de weegschaal wijst nog steeds 1 kilo aan.... Alleen hoort er nu een klein 'f'-je achter. En dat werd in de praktijk meestal weggelaten.
Het besef dat gewicht een kracht is die uitgedrukt moet worden in Newton kwam pas later, toen iedereen a) gewend was aan het feit dat massa en gewicht NIET hetzelfde waren en b) beseften dat kilogram en kilogramforce teveel op elkaar leken en voor verwarring zorgden en c) accepteerde dat gewicht gewoon een kracht was en dus uitgedrukt kon worden in Newton.
Voor het gemak hebben ze de weegschaal maar zo gelaten. En afgesproken dat de weegschaal je massa laat zien (tenminste, dat denk ik, corrigeer me als ik dat fout heb) en niet je 'echte' gewicht in Newton. Maar als je voor het eerst met de begrippen massa en gewicht in aanraking komt, is dat heel verwarrend.
meter voor lengte
kilogram voor massa,
seconde voor tijd,
mol voor hoeveelheid moleculen,
ampere voor stroomsterkte,
candela voor lichtsterkte,
kelvin voor temperatuur.
Overigens klopt je verhaal niet helemaal. Wat 80 kgf woog op een weegschaal heeft domweg 80 kg massa op aarde. Of 800 N. En de kgf wordt niet met een newton gelijkgesteld maar met 10 N. De weegschaal geeft nog steeds je gewicht aan in kgf eenheden - vermenigvuldig het met 10 en je hebt de newton waarde (eigenlijk met 9,81 vermenigvuldigen, maar afronden mag - moet je wat meer lijnen...)
Het NEN instituut heeft in een ver verleden (toen in de jaren '70 het SI stelsel werd geadopteerd en de tv-opleider Teleac er een cursus aan besteedde) eens een poging gedaan om alle eenheden grafisch verbonden te doen zijn aan de basiseenheden van het SI stelsel. Dat werd een ingewikkelde plaat. Een grotere afbeelding is als bijlage toegevoegd voor wie het boven zijn bed wil hangen of in het klaslokaal.
Bijlagen:
Bedankt voor deze aanvulling, die maakt het veel duidelijker.
Dit draadje is intussen een kabel geworden:(
Kom je er met alles wat hierboven staat niet uit, kijk dan nog eens hier
https://www.natuurkunde.nl/vraagbaak/77484
en sluit daar dan aan.
Dan gaan we deze maar eens sluiten.
met vriendelijke groet,
Moderator