gasbelletjes en schuim op cola
Kim stelde deze vraag op 13 september 2008 om 22:12.Afgelopen keer schonk ik cola in voor iemand in zo'n cola glas van de McDonalds. Daarna schonk ik cola in een ander glas, die de vorm had van een kegel maar dan op zijn kop. Echter lukt het me niet om in het tweede glas in één keer door te schenken met de cola, omdat het schuim er over heen kwam. Bij het cola-glas gebeurde dit niet en kon ik gewoon doorschenken. Het leek wel of dat het schuim even hard weg ging als dat ik er cola bij schonk, terwijl er bij het andere glas alleen maar meer schuim bij kwam. Hoe kan dat? Heeft een coca-cola glas een speciale vorm daar voor?
Met vriendelijke groet,
Kim
Reacties
Dag Kim,
Een hartstikke leuke maar vooral ook moeilijke vraag, ik denk dat er daarom niet zo snel antwoord kwam.
Ik weet hierover niks zeker, maar:
Ik denk eerlijk gezegd niet dat de vorm van het glas er voor iets tussen zit. Het bekende Colaglas met de nauwe taille heeft met niks anders dan marketing te maken:
http://www.design-technology.org/cola.htm
- The smooth, organically shaped bottle was originally conceived in the early 1900's. It was a time when both the packaging and the actual Coca-Cola product was being imitated. In response to this the company, in 1916 set a brief , which was to find: 'A Coca-Cola bottle which a person will recognise as a Coca-Cola bottle even if he feels it in the dark. The Coca-Cola bottle should be shaped that, even if broken, one could tell at a glance what it was'.
Dus, omdat Coca Cola zoveel werd geïmiteerd wilde Coke ook een bijzondere fles. Het speciale Coca Cola glas is niks anders dan een glas in de vorm van het flesje, goed herkenbaar dus.
Koolzuurbelletjes in vloeistoffen zijn een hele studie waard. Het koolzuurgas wil weg uit de vloeistof. Maar om een belletje te vormen moet er ergens een beginkern zijn, een stofje, een krasje, elk beetje met een stukje ruw oppervlak is voldoende. In een gloednieuw heel mooi glad glas onstaan minder en grotere bellen, want als er dan eenmaal een bel is wordt die zélf een beginkern, en als dat er maar weinig zijn worden die snel heel groot.
Op een glas bier willen we een mooie, een beetje 'vettig' aanvoelende schuimkraag. Daarvoor heb je heel veel hele kleine belletjes nodig. Dat lukt bijvoorbeeld slecht met een plastic bierglas. Ten eerste is dat altijd heel mooi glad, ten tweede stoot plastic water af. Bier in een plastic "glas" geeft dus grof schuim dat ook weer snel verdwijnt: het bier "slaat dood".
Heb je een glas met héél veel krasjes (microscopisch kleine krasjes zijn genoeg, met het blote oog hoeven ze niet zichtbaar te zijn) dan zal een koolzuurhoudende vloeistof dus heel snel en veel schuimen. In sommige bierglazen wordt zelfs expres een krasje op de bodem gemaakt: het bier blijft dan lang doorschuimen, zodat er heel lang een mooie schuimkraag op blijft:
- Onderaan het Duvel-glas zit een gravering bovenop de kelk, die bijdraagt tot de typische pareling van het Duvel-bier en zo onder meer de schuimkraag helpt ondersteunen. Interessant detail: Bij de oude glazen van Duvel bestond de gravering uit een klein krasje, bij de huidige glazen is het een D, de eerste letter van het Duvel-logo!
Nog een mooi effect dat hiermee te maken heeft: De befaamde "cola met mentos" fonteinen. Ken je denk ik wel, en anders google je maar eens met COLA MENTOS. (ook mooie filmpjes van te vinden) Dat schuimefffect heeft niks te maken met de suiker in de snoepjes. Het oppervlak van zo'n mentos-snoepje lijkt wel glad, maar is dat niet: het zit vol met kleine ruwheden. Je zou ook van glas kogeltjes kunnen maken waarop je de ruwheid van zo'n snoepje nabootst, en dat werkt nét zo goed.
Ik denk dus eigenlijk dat het kegelglas waarmee je dit "proefje" deed aan de binnenkant allemaal microscopisch kleine krasjes heeft, en daarom veel harder schuimt.
Ik hoop dat het je wat helpt, en wie een beter of ander antwoord heeft, welkom.
Groet, Jan
Dat er nog zoveel informatie achter die kleine belletjes zat had ik niet gedacht! Heel leuk om dit te weten, bedankt!
Met vriendelijke groet,
Kim
waarom is cola natuurkunde
cola als zodanig is geen natuurkunde. Maar
- de manier waarop licht door cola schijnt,
- het gedrag van gasbelletjes in de cola,
- hoe een colafles leegloopt als je hem ondersteboven houdt,
- of een colafles makkelijker omvalt als je er van boven of van onder tegen duwt,
- ................................
dat soort dingen, dat is wél natuurkunde.
Groet, Jan
Waarom stijgen de gasbelletjes in cola bij de reactie van cola en mentos?
Gasbelletjes in een vloeistof stijgen op om dezelfde reden dat hout op water drijft: de dichtheid van het gas in die belletjes is kleiner dan de dichtheid van cola.
groet, Jan
Belletjes stijgen sowieso op omdat hun volume minder gewicht heeft dan het overeenkomstige volume vloeistof: de opwaartse kracht volgens de wet van Archimedes.