Laten we eerst de gelijktijdigheid onderzoeken. We voeren daartoe een gedachtenexperiment uit. In mijn laboratorium bevinden zich twee klokken. De klokken kunnen gestart worden met een lichtsignaal. Precies midden tussen de klokken bevindt zich een lamp. Als de lamp aangaat bereikt het licht even later de twee klokken, die daardoor dus gelijktijdig starten. Zie figuur 1.
Wat ziet een waarnemer die ten opzichte van mijn laboratorium met grote snelheid beweegt? Laten we aannemen dat hij naar links beweegt. Beweging is relatief, dus vanuit zijn positie ziet hij mijn laboratorium met grote snelheid naar rechts bewegen. Zie figuur 2.
Maar voor de snelheid van de lichtsignalen meet hij nog steeds c! En dat betekent dat in figuur 2 de linkerklok eerder zal beginnen te lopen dan de rechterklok. Dus voor de waarnemer starten de klokken niet gelijktijdig. Hoe verder in de bewegingsrichting de klok staat, des te meer loopt hij achter. Dezelfde redering geldt uiteraard ook omgekeerd. Blijkbaar is gelijktijdigheid een relatief begrip.
Bekijk de hele serie over relativiteit
In een serie van 9 lessen wordt een overzicht gegeven van de relativiteittheorie, op bovenbouwniveau. Kies naar eigen inzicht een van de onderstaande lessen of doorloop gewoon de hele serie.
1. Introductie
2. Het verband tussen electriciteit, magnetisme en de lichtsnelheid
3. De relativiteitstheorie van Einstein
4. Gelijktijdigheid
5. Tijdrek
6. Lengtekrimp
7. Nogmaals de gelijktijdigheid
8. Het optellen van snelheden
9. Massa en energie
