Een opgave van de redactie van Stichting Exaktueel. Op basis van artikelen in de media worden opgaven gemaakt die aansluiten bij het natuurkunde onderwijs in het voortgezet onderwijs.
Opgave
Vragen en opdrachten
Het gaat hier over je voortreffelijkste smaak! In welk soort pan je moet bakken om het gerecht nog lekkerder te maken. De hitteschilden (onderschrift foto), gebruikt in de ruimtevaart, zijn gemaakt van een soort glas. Glas breekt makkelijk maar is heel taai bij enorme temperatuurwisselingen.
a) Ga na welke soorten pannen jullie in huis hebben en vraag naar de bakervaringen met deze pannen van de kok thuis. Noteer de resultaten overzichtelijk.
b) Zoek in BINAS de soortelijk warmte en de warmtegeleidingscoëfficiënt op voor staal en glas en eventueel voor andere materialen van de pannen thuis. Maak hiervan een overzichtelijke tabel.
c) Welke eigenschap van glas springt eruit?
d) Leg uit dat een pan met een kleine warmtegeleidingscoëfficiënt de warmte van de vlam beter verdeelt over zijn oppervlak.
e) Vergelijk je antwoord van d met de informatie van het krantenartikel en van de kok thuis.
Uitwerking vraag (a)
Aluminium met antikleeflaag, staal, gietijzer, koper allemaal met en zonder antikleeflaag. Zonder de antikleeflaag bakken de pannen op iets hoger vuur snel aan, een knapperig korstje is dan moeilijk te maken en dat is wel altijd lekkerder, vind men.
Uitwerking vraag (b)
Uitwerking vraag (c)
Warmtegeleidingscoëfficiënt is meer dan 50 x zo klein dan van de overige materialen.
Uitwerking vraag (d)
De warmte gaat niet meteen in de pan naar boven, maar de hete lucht verdeelt zich onder de pan en verhit de pan gelijkmatig.
Uitwerking vraag (e)
Met antikleeflaag lukt het wel een korstje te maken, maar dit is niet zo gelijkmatig aangebracht, hier en daar kan het zelfs aanbranden terwijl op andere plekken geen korst zit.
Richtlijn: Bij uitstek geschikt om het thuisfront erbij te betrekken. Het allermooiste zou zijn op school bakproeven te doen. Smakelijk eten! Zoek ook eens op hoe de nanofysica betrokken is bij het ontwikkelen van steeds betere antikleeflagen en vertel je leerlingen eens iets over onze nieuwe natuurkundige “tak van sport”.
