In nrc.next van 31 mei 2016, schrijft de verslaggever over hommels die het elektrisch veld om een bloem voelen en waarnemen met hun lichaamsbeharing. Wij gingen op zoek naar het artikel, dat de onderzoeker G. Sutton hierover schreef in PNAS, getiteld: Mechanosensory hairs in bumble bees.
De lading van de aardbol is negatief, daardoor zijn de bijbehorende elektrische veldlijnen naar de aardbol toe gericht.
a) Zoek op internet een afbeelding van een hommel en vergewis je van zijn lichaamsbeharing. Download de afbeelding en probeer je vrienden te laten griezelen.
b) Verklaar dat alle bloemen een negatieve lading hebben (ze staan nu eenmaal op aarde...).
Het blijkt, dat de lading van de bloem in ongeveer 1 minuut kleiner wordt als een hommel erop landt.
c) Leg uit dat de hommel positief geladen moet zijn.
d) Zoek het artikel met google op en beantwoord de volgende vragen over het ABSTRACT van het artikel, dit ABSTRACT staat daar vooraan.
Als een hommel een bloem nadert, buigen zijn lichaamsharen. De onderzoekers maten op dat moment in het laboratorium een neurale activiteit.
e) Leg uit dat het cruciaal is dat er een neurale activiteit gemeten is.
f) Maak aannemelijk waardoor het makkelijker is dit onderzoek in het laboratorium te doen dan in het veld.
Uitwerking vraag (a)
In de vergroting zie je veel haren op poten en op kop.
Uitwerking vraag (b)
Doordat de bloemen met hun stengel geleidend verbonden zijn met de aarde, zullen zij ook een negatieve lading hebben.
Uitwerking vraag (c)
In de vooraf aan de vraag gegeven zin staat, dat de lading van de bloem tijdelijk afneemt, als een hommel erop geland is. Dan moet de lading van de hommel positief zijn. Bij d. gaat de discussie nog verder, dit kun je eventueel gebruiken om c. aan te vullen.
Uitwerking vraag (d)
Eventueel verder door op c: Volgens het ABSTRACT buigen de haren naar de bloem toe, dat zou ook elektrische influentie kunnen zijn, maar we weten nu, dat het komt, omdat de hommel positief geladen is.
Uitwerking vraag (e)
Als de haren wel buigen, maar de buiging niet door de hommel in de hersenen wordt waargenomen, gebruikt de hommel de informatie niet. Hersenwaarneming kan alleen plaatsvinden via neurale activiteit.
Uitwerking vraag (f)
In het laboratorium heeft men voor de metingen kleine sensoren aangesloten op de zenuwen van de hommel, in het veld zou je om metingen binnen te halen, een zendertje met de hommel mee moeten sturen. Dat laatste heeft men blijkbaar niet gedaan, wellicht omdat de draadjes bij vliegende hommels niet makkelijk op een zendertje zijn aan te sluiten.
