Wouter Rietman kreeg de schrik van zijn leven toen hij een lantaarnpaal voor zijn school vastpakte, zo meldt de Gelderlander op 8 december 2015. Wouters moeder vertelt: “Zijn handen trilden toen hij thuis kwam. Hij was wit om zijn neus en mond. Wouter vertelde dat op dat moment alle lampen in de straat aan waren. Later hoorden we dat meerdere palen onder stroom stonden.” Wouter zei zelf: “Ik zat op mijn fiets en had de lantaarnpaal vast. Daarna pakte ik een hek vast. Op dat moment kreeg ik zo’n grote schok dat ik van de fiets af vloog”
In de Gelderlander en Tubantia stond een leuke foto van Wouter op zijn fiets, waarbij hij het hek vasthoudt.
Wouters moeder noemt het “onder stroom”. In de natuurkunde noemen we dat “onder ……..”
a) Vul het ontbrekende woord in.
In Tubantia stond een verklaring van het elektriciteitsbedrijf, dat de schuld helemaal op de aannemer schoof die de nieuwe palen geplaatst had. In één van de palen zouden de blauwe draad en de bruine draad per ongeluk zijn omgewisseld.
b) Waar staat de blauwe draad voor?
c) En de bruine?
Vaak is er ook een aardingsdraad.
d) Waartoe dient die?
e) Welke kleur heeft die?
Bij straatlantaarns is er geen aardingsdraad. De nuldraad wordt daarvoor gebruikt. De stalen mast zit met een verbinding verbonden met het aansluitkastje in de mast waar ook de nul (dus ook de aarde) op aangesloten zit, de fase alleen gaat via de zekering door naar het armatuur. De nuldraad is verbonden met de mast.
f) Teken de schakeling van de elektriciteit, zoals die bij de lantaarn normaal is. De zekering hoef je niet te tekenen.
g) Geef een verklaring waarom Wouter geen schok kreeg toen hij de paal aanraakte.
h) Waarom kreeg Wouter wél een schok toen hij met zijn andere hand het hek aanraakte.
Uitwerking vraag (a)
Onder spanning.
Uitwerking vraag (b)
Nuldraad. Hierop is de spanning 0 V.
Uitwerking vraag (c)
Fasedraad. Hierop is de spanning 230 V.
Uitwerking vraag (d)
Als de fasedraad per ongeluk elektrisch contact maakt met het metaal van de lantaarnpaal wordt de stroom via deze draad weggeleid naar de aarde.
Uitwerking vraag (e)
Geel en groen naast elkaar.
Uitwerking vraag (f)
Uitwerking vraag (g)
Op de lantaarnpaal stond dus een spanning van 230 V. Wouter zat op zijn fiets en maakte geen contact met de grond. Hij was geïsoleerd van de grond door de rubberbanden. Er kon dus geen stroom lopen van Wouter naar de grond.
Uitwerking vraag (h)
Toen hij met zijn andere hand het hek aanraakte, ging er een elektrische stroom lopen van de lantaarnpaal door Wouter naar het hek en de grond. Wouter kreeg daardoor een flinke schok.
