In NRC weekend van 18 juli 2015, schrijft de verslaggever over het kweken van parels op de Frans-Polynesische eilanden. De parels groeien rondom kalkbolletjes, die door de kweker in speciale oesters zijn ingebracht. Franse wetenschappers hebben het één tot anderhalf jarig groeiproces van parelmoer om het kalkbolletje onderzocht. De oester zorgt ervoor, dat de parel tijdens de groei ronddraait. Het blijkt, dat niet alle bolletjes uiteindelijk mooi rond zijn. Dat komt omdat niet alle parels goed rond draaien.
a) Goed is in dit geval chaotisch, in alle richtingen. Leg dat uit.
De onderzoekers doen in het kalkbolletje een magneetje.
b) Op welke manier kunnen de onderzoekers de draaiing van de parel registreren?
c) Ontwerp een systeem, waarmee je de draaiing van een fietswiel met een magneetje registreert.
Uitwerking vraag (a)
Als het bolletje in één richting draait of niet genoeg draait, wordt de parel cilindervormig of druppelvormig. Om een mooie ronde parel te krijgen, moet de parel regelmatig in alle richtingen draaien, zodat het bolletje aan alle kanten gelijkmatig groeit.
Uitwerking vraag (b)
Met een sensor kunnen de onderzoekers de draaiing van het magneetje registreren. De sensor kan bestaan uit een spoeltje, waarin door de magneetbeweging een elektrisch signaal wordt opgewekt. Elke sensor, die gevoelig is voor de verandering van het magnetisme, kan worden gebruikt.
Uitwerking vraag (c)
De km-teller van een fiets doet dat meestal, je zou deze kunnen nabouwen.
