Thema
Deze opdracht sluit aan bij het thema trillingen of geluid. Een boeiend onderwerp dat veel leerlingen aanspreekt. In feite is deze proef de driedimensionale variant van de staande golf.
|
De proef van Chladni, uitgevoerd en gefilmd. Beluister het geluid dat de plaat voortbrengt en bekijk welk effect dit heeft op het zandpatroon. |
Waar gaat het over?
In het begin van de 19e eeuw deed de natuurkundige Ernst Chladni onderzoek naar trillingen. Een van de proeven waarmee hij bekend geworden is wordt uitgevoerd met een metalen plaat. Deze metalen plaat is in het midden bevestigd op een voet en wordt bestrooid met zout of zand. Na aanstrijken van de plaat met een strijkstok begint de plaat te trillen. Dit kun je uiteraard horen maar ook zien. Het zand springt op, en trekt naar plekken waar de plaat niet trilt. Hierdoor ontstaat een lijnenpatroon waaruit het een en ander over de aard van de trilling kan worden afgeleid.
Waar vind ik informatie?
In je leerboek natuurkunde kun je de algemene informatie over trillingen vinden. Een mooi voorbeeld van en werkstuk over de platen van Chladni vind je hier. Als je geen moeite hebt met Engels kun je ook kiezen voor deze site.
Aard van het onderzoek
Apparatuur: is op de meeste scholen wel aanwezig. Wanneer het niet voorhanden is kun je de plaat wellicht zelf maken. Je kunt voor soortgelijk onderzoek ook een zaag nemen of je spant een ballon over een theepot. In beide gevallen kun je met zand een lijnenpatroon laten ontstaan.
Experimenteel: redelijk eenvoudig
Theorie: sluit direct aan bij de basisstof.
