Vermogen
Wat is Watt en wat is vermogen? Watt is de eenheid van vermogen.
Om te weten wat een watt is, moet je daarom eerst weten wat vermogen is. Vermogen is de hoeveelheid energie die per seconde wordt omgezet. Een gloeilamp zet bijvoorbeeld zo'n 40 J/s aan elektrische energie om in licht en warmte.
Vermogen is dus nauw verbonden met energie. Het is belangrijk om te beseffen dat 'energie' niet 'iets' (zoals een voorwerp) is: energie is een abstractie. De term 'energie' gebruiken we in de natuurkunde voor de mogelijkheid (potentie) om arbeid te verrichten. Energie bestaat in vele vormen (warmte, gespannen veer, chemische energie, beweging - vliegwiel et cetera) die ook in elkaar kunnen worden omgezet. En die zoals gezegd ook arbeid kan leveren. Die arbeid kan van alles zijn: chemische arbeid, elektrische arbeid, dingen verwarmen. Meestal denken we bij arbeid echter aan het optillen van voorwerpen (hijskraan) of vervormen van voorwerpen (botsing).
Elektriciteit is een interessante vorm van energie die niet (of nauwelijks) als zodanig is op te slaan. Elektrische energie moet dus worden opgewekt op het moment dat het nodig is. De belangrijkste eigenschap van elk apparaat om elektrische energie te leveren is daarom zijn vermogen: de hoeveelheid elektrische energie die het kan leveren per tijdseenheid.
Samenvattend: vermogen geeft aan hoeveel energie per tijdseenheid geleverd wordt.
Watt
De Watt wordt gebruikt als eenheid van vermogen (P). Dat wil zeggen: P=E/t, oftewel de hoeveelheid energie (E) die er per tijdseenheid (t) wordt geleverd of omgezet. Het maakt daarbij niet uit of dat vermogen mechanisch (bv wrijving) of elektrisch (in een stroomkring) opgewekt wordt.
De algemene formule P=E/t in eenheden: Watt=Joule per seconde dus 1W = 1 J/s.
In een stroomkring geldt bovendien nog: P=U*I. In eenheden: Watt=Volt*Ampère dus 1W = 1 V.A. U is de spanning over de stroomkring, I is de stroom door de kring.
Bij het mechanische vermogen is de arbeid (die verricht wordt door bv de zwaartekracht) gelijk aan de omgezette energie. Dan kun het vermogen dus ook berekenen met P = W/t.
Nog twee eenheden
Een oude eenheid van vermogen is de paardenkracht (pk), ondanks de verwarrende naam dus geen kracht maar een vermogen. Bij auto’s kom je deze eenheid in het spraakgebruik nog wel tegen.
Een van Watt afgeleide eenheid voor energie (via E=P.t) is de kWh, of kilowattuur. Deze kom je tegen op de elektriciteitsrekening thuis.
