Op donderdag 10 juni 2021 vindt er een zonsverduistering plaats. Deze zonsverduistering is gedeeltelijk en bij helder weer goed waarneembaar vanuit Nederland. Een fascinerend verschijnsel waarbij je wel even moet nadenken hoe je dit waarneemt.
Om maar direct met het belangrijkste te beginnen: kijk nooit rechtstreeks in de zon. Met geschikte hulpmiddelen (zie laatste alinea van dit artikel) is de zonsverduistering echter heel goed te volgen. Belangrijkste wat er dan nog in de weg kan staan, is het weer. Als er wolken zijn, is er van de hele zonsverduistering nog maar weinig te volgen.
Het ontstaan van een zonsverduistering
Een zonsverduistering ontstaat wanneer de maan precies tussen de aarde en de zon schuift. De maan is veel kleiner dan de zon maar staat ook veel dichter bij de aarde. Hierdoor lijken zon en maan vanaf aarde even groot. Als de maan voor de zon schuift, verdwijnt de zon even uit beeld. Gezien vanuit de ruimte valt de schaduw van de maan op de aarde.
Stand van zon, maan en aarde bij een zonsverduistering.
De maan past dus precies voor de zon. In principe zou je dus elke maand een zonsverduistering kunnen hebben maar heel vaak is de maan net te hoog of te laag ten opzichte van het vlak waarin de aarde om de zon draait. Alleen onder zeer specifieke omstandigheden treedt er een zonsverduistering op. In het gebied dat op bovenstaande afbeelding donkergrijs is, is een volledige zonsverduistering te zien. In het gebied ernaast is een onvolledige zonsverduistering te zien, dit gebied is in de figuur lichtgrijs getekend. De zon verschijnt een tijd lang als sikkel aan de hemel maar zal nooit helemaal verdwijnen. Voor ons in Nederland is de zonsverduistering van 10 juni 2021 onvolledig. We zien de zon een tijdje als sikkel maar de zon gaat deze dag niet helemaal verdwijnen.
Kijk voor meer informatie over het ontstaan van een zonsverduistering op deze pagina.
De zonsverduistering van 10 juni van minuut to minuut
Het precieze tijdschema van een zonsverduistering hangt uiteraard af van de plek op aarde waar je bent. Ook in Nederland zijn er daarbij kleine verschillen. Voor iemand in Utrecht duurt de gehele zonsverduistering iets meer dan twee uur. Rond 11:19 uur wordt er een heel klein hapje uit de zon genomen en deze hap wordt steeds groter en groter. De zon wordt een sikkel aan de hemel, de zonsverduistering is maximaal rond 12:23 uur. Daarna wordt de sikkel weer groter en de zon wordt weer rond. Even na 13:31 uur is de zon weer ouderwets rond.
Zie de animatie van deze zonsverduistering hieronder.
Kijk voor meer informatie over deze specifieke zonsverduistering op de website hemel.waarnemen.com.
Waarnemen van de zonsverduistering
Het veilig waarnemen van de zon met een eclipsbrilletje
Zoals gezegd is het levensgevaarlijk om onbeschermd naar de zon te kijken. Gebruik van een eclipsbrilletje is een veilige manier maar je kunt ook kijken met behulp van een solarscoop. Een solarscoop is eigenlijk een grote kartonnen doos met daaraan een lens en een spiegel. De lens zit in een koker, deze wordt naar de zon gericht. De lens projecteert het beeld van de zon in de holle spiegel. De spiegel vervolgens, projecteert het zonnebeeld aan de binnnekant van de doos. Op deze manier is zeer veilig en relatief goedkoop de zon te bestuderen.
Schematische weergave van de werking van de solarscoop.
