In een serie artikelen op natuurkunde.nl wordt aandacht besteed aan luchtdrukraketten. In dit artikel aandacht voor de lanceerinstallatie die gebruikt wordt om deze raketten de lucht in te schieten.
Om je eigen luchtdrukinstallatie te maken waarmee je zelf luchtdrukraketten kunt afschieten te maken, heb je een aantal materialen nodig. Deze zijn in vrijwel iedere bouwmarkt te krijgen. Hieronder een overzicht van de benodigde materialen:
Benodigdheden
- Kogelkraan Ø 22 mm + dopje
- Ventiel (auto of fiets)
- Einddop Ø 22 mm
- Fietspomp met drukmeter
- 150 cm verwarmingsbuis Ø 22 mm
- 50 cm verwarmingsbuis Ø 22 mm
- Knelkoppelingen
- Boormachine met boor Ø 11mm
- IJzerzaag
- Baco tang (Engelse sleutel)
Lanceer de raketten alleen onder toezicht van een volwassene. Houd rekening met je eigen veiligheid en die van een ander. De auteur of redactie van natuurkunde.nl kunnen geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van foutieve lancering aanvaarden.
Buigen van de buis
In een bouwmarkt kun je een 2 m lange verwarmingsbuis van RVS kopen. Deze is te buigen zoals te zien is in figuur 1. Daar moet je een pijpenbuiger, die geschikt is voor 22 mm voor gebruiken.
Buig twee bochten van 90° op een afstand van 30 cm van elkaar. Zorg er bij het buigen van de bochten voor dat de buizen parallel aan elkaar lopen. Op ongeveer 60 cm van de tweede bocht buig je de laatste bocht ook 90°, maar nu naar boven.
Buig nu het eerste uiteinde waar het ventiel moet komen nog een beetje naar boven, zodat je later gemakkelijk de einddop en het ventiel kunt bevestigen. Als je buis helemaal netjes hebt gebogen kun je een stukje (15 cm voor de laatste haakse bocht) de buis doorzagen. Daar gaan we namelijk de kogelkraan bevestigen. Schuur of vijl de gezaagde buizen even glad. De bocht, die je eraf zaagt leg je even weg.
Bevestigen ventiel en kraan
Als je van plan bent een autoventiel te gebruiken, boor de einddop dan in het midden door met een metaalboor van 11 mm. Zorg dat het gat precies in het midden zit van de einddop.
Duw nu het autoventiel door het gat in de dop naar buiten, totdat hij blijft steken. Zorg dat het randje in het ventiel precies klemt in de einddop.
Bevestig nu de einddop op het uiteinde van de buis, door deze zeer krachtig vast te draaien met de baco tang. De knelkoppeling ring moet zeer stevig vast zitten! Zie figuur 2 en 3.
Afronden van de installatie
Bevestig nu de kogelkraan op de plek waar je de buis hebt doorgezaagd. Zorg dat de hendel van de kogelkraan in de stand ‘open’ naar de bocht wijst, die je eraf gezaagd hebt. In de stand ‘dicht’ van de kogelkraan staat de hendel haaks op de buis zoals te zien is in figuur 3. Draai de moer van de kogelkraan zeer stevig aan met de baco tang, zodat de knelkoppeling stevig op de buis bevestigd zit. De losse haakse bocht moet met de andere moer van de kogelkraan bevestigd worden. Draai ook hier de moer stevig aan op de buis van de haakse bocht. De knelkoppeling moet vast zitten. De losse haakse bocht gebruiken we om de raket mee te lanceren, dus draai de moer van de losse haakse bocht niet te vast, je moet hem kunnen draaien om je lanceerhoek in te stellen. Zie figuur 4. De opstelling is nu klaar om gebruikt te worden.
De fietspomp
Sluit fietspomp aan op het ventiel en breng de installatie op druk. Kijk of de drukmeter van de fietspomp niet terug loopt als de installatie op druk is. Als dat wel het geval is dan is er een lek. De eerste plek waar je kunt kijken is bij het ventiel. Als deze goed afgesloten is dan zou het daar niet moeten lekken. Om een eventueel lek te dichten kan er rondom het ventiel wat ‘afdichtkit’ (siliconenkit) gespoten worden.
Aan de slag
Nu is de installatie klaar voor gebruik. Wees echter voorzichtig met het gebruik van de installatie. Sta altijd achter en naast de einddop bij het pompen en richt de luchtdrukraket van je af. Schop de hendel van de kogelkraan met je voeten open om de lucht zo snel mogelijk te laten expanderen. Open de kraan niet met je handen.
Als je gaat afschieten, moet je een gebied kiezen waar flink wat ruimte is. Een park is een goede optie, let echter wel op dat je tussen de 100 en 200 m nodig hebt als je gaat afschieten. Een mooie dag zonder al te veel wind is uitstekend.
