In het begin van de twintigste eeuw ontdekten natuurkundigen dat er binnen de kern van het atoom een oneindige hoeveelheid energie schuil ging. Deze ontdekking leidde uiteindelijk tot de ontwikkeling van nucleaire wapens. Voor natuurwetenschappers was het een technologische uitdaging om aan militair onderzoek mee te werken. Zij hadden ruime financiële middelen tot hun beschikking en kregen de kans om revolutionaire ontdekkingen te doen.
Veel medewerkers aan het 'Manhattan Project' schrokken toen zij de beelden van Hiroshima en Nagasaki zagen, na de ontploffing van de atoombom in 1945. Zij waren zich niet allen bewust geweest van de gevolgen van hun werk. De vernietiging van al het leven op aarde leek ineens mogelijk. In 1978 demonstreerden 15.000 mensen in New York voor de vrede, onder het motto: 'No more Hiroshima'. In 1982 waren dat er al 800.000. In de loop van de jaren zijn talrijke organisaties opgericht die actie voeren tegen de (nucleaire) bewapeningswedloop. Natuurwetenschappers hebben ook eigen organisaties opgericht, zoals de Union of Concerned Scientists.
Sommige landen willen hun nucleaire kennis verder ontwikkelen. Zo doen China en Irak veel onderzoek naar de mogelijkheden van nucleaire energie. Frankrijk, India en Pakistan hebben recent ondergronds atoomproeven gehouden.
Vragen voor je werkstuk of spreekbeurt
- Hoe wordt de energie uit een atoomkern omgezet in een kernwapen?
- Wat zijn de andere mogelijkheden van kernenergie?
- Wat zijn de gevolgen van atoomproeven op korte en lange termijn voor mens, dier en milieu?
- Wanneer waren de laatste (ondergronds) atoomproeven en waar?
- Kun je de gevolgen van vroegere proeven nog terug vinden in mens, dier en milieu?
- Hoe worden nucleaire wapens getest en vernietigd (bovengronds/ondergronds)?
- Hoe is de geschiedenis van de nucleaire bewapening verlopen? Welke rol speelden natuurkundigen daarbij?
- Waarom werken natuurkundigen mee aan de ontwikkeling van kernwapens, zoals in India, Pakistan of Frankrijk?
- Hoe staat het momenteel met de kernbewapening op mondiaal niveau? Welke wereldmachten spelen hierbij een (grote) rol en welke rol is dat? Wat is de betekenis van kleinere landen?
Relevante literatuur
- A.H. Compton, Verbijsterende krachten; een persoonlijke getuigenis over de wedloop der atoom-geleerden, Utrecht, 1957 (ab).
- W. de Ruiter en B. van der Sijde, De nucleaire erfenis; natuurwetenschap, technologie en kernbewapening in historisch perspectief, Amsterdam/Meppel, 1985 (fsb-kr)
Handige links
Verwante opleidingen
Profielen en Schoolvakken/Thema's
- Algemene Natuurwetenschappen
- Filosofie
- Geschiedenis
- Maatschappij
- Natuurkunde
