De val van Galileï

Onderwerp: Kracht en beweging, Rechtlijnige beweging

vw

In het project 'De val van Galileï' wordt een aantal zaken waarmee Galileo Galileï worstelde in spelvorm behandeld. Het spel is in Belgie ontwikkeld aan de Artevelde Hogeschool in Gent. Leerlingen uit de vierde klas van het St. Bonifatiuscollege uit Utrecht hebben dit spel gespeeld tijdens een driedaagse werkweek. In dit artikel wordt het spel als geheel beschreven. In verschillende andere artikelen wordt meer achtergrondinformatie bij de spelrondes gegeven.

Het spel

Het spel bestaat uit vijf spelrondes die elk een bepaald onderwerp behandelen waarmee Galileï zich heeft bezig gehouden. Iedere ronde speelt zich af in een Italiaanse stad waar Galileï een deel van zijn leven heeft gewoond en gewerkt. De spelrondes zijn:

  • Intro en valbeweging te Pisa
  • De vertraagde val in Padua
  • Traagheid in Venetië
  • Wereldbeelden in Florence
  • Het proces in Rome

Elke ronde neemt ongeveer een uur of twee in beslag om uit te voeren. De verschillende spelrondes worden ingeleid door een video waarbij de vraagstelling wordt toegelicht en in een historisch perespectief wordt geplaatst. Kennis en creativiteit van de leerlingen worden aangesproken en de leerlingen moeten in groepjes samenwerken om het spel tot een goed einde te brengen. Behalve de vijf spelrondes wordt er ook regelmatig een tussenronde gespeeld: de markt. In elke ronde kunnen de leerlingen florijnen verdienen. Op de markt kopen de leerlingen van hun florijnen voorwerpen die iets met Galileï en zijn tijd te maken hebben. In de eindronde van het spel (het proces in Rome) kunnen deze voorwerpen de leerlingen helpen bij het beantwoorden van hun vragen. Het uiteindelijke doel van het spel is om in de laatste ronde Galileï vrij te pleiten wanneer hij in Rome voor de inquisitie moet voorkomen. Hoe beter de verschillende spelrondes worden gespeeld des te groter is de kans dat de laatste ronde tot een goed einde wordt gebracht. Meer informatie over de verschillende spelrondes kunt u krijgen door in de kantlijn van dit artikel de betreffende stad aan te klikken.

Meer weten?
Het spel 'De val van Galileï' is in Belgie ontwikkeld aan de Artevelde Hogeschool in Gent. Op deze website vind je nog veel meer algemene informatie over dit project.

Import in Nederland

Tijdens de bijeenkomst 'Physics on stage 2003' is Kees Hooyman, docent natuurkunde op het St. Bonifatiuscollege, in aanraking gekomen met het spel. Enthousiast als hij is zag hij hiervoor direct mogelijkheden voor een werkweek. Het materiaal voor het spel kun je in Belgie huren maar omdat er voldoende perspectief was om dit spel meerdere jaren achtereen te gebruiken, heeft Kees besloten om het materiaal zelf bijeen te brengen. De ontwikkelaar uit Belgie heeft in de persoon van John de Poorter hieraan alle medewerking gegeven. Het materiaal is digitaal beschikbaar gesteld zodat we zelf de handleidingen en spelborden konden afdrukken. Dit is overigens wel veel werk geweest, zeker het bijeen brengen van de materialen voor de markt heeft veel tijd gekost. Met heel veel inspanningen van Kees Hooyman en wat hulp van andere leden in de sectie is het gelukt het materiaal bijeen te brengen. De docenten van het Boni hebben het spel op een vrije middag gespeeld en in mei 2004 vond de eerste uitvoering door leerlingen plaats tijdens een werkweek in Noorden. Dit was de eerste keer dat dit spel in Nederland werd gespeeld. In 2005 beleefde 'De Val van Galileï' de tweede editie, ditmaal in Amreongen.

Kees Hooyman kondigt het begin van de werkweek aan

Werkweek

Hoewel het in principe mogelijk is om het spel op school te spelen heeft een werkweek veel voordelen. In drie dagen tijd kun je het hele spel spelen, zeker als je gebruik maakt van de mogelijkheid om ook 's avonds een programmaonderdeel af te werken. Op de eerste dag vertrek en twee spelrondes, op de tweede dag de drie overige spelrondes, op dag drie wordt er opgeruimd en kunnen de leerlingen weer naar huis. Een werkweek biedt de mogelijkheid dat docenten en leerlingen elkaar ook eens van een andere kant zien. Doordat de activiteiten elkaar snel opvolgen wordt je als het ware drie dagen ondergedompeld in leven en werk van Galileï. Niet elke leerling zal het op deze manier formuleren maar feit is wel dat ze tijdens deze werkweek vele uren aan Galileï besteden. Het is daarbij ook leuk om te zien dat tussen de verschillende rondes door er nog (groepjes) leerlingen aan het werk zijn met vragenlijsten en voorwerpen die ze op de markt hebben gekocht. Voor de locatie van de werkweek hebben we gekozen voor een verblijf dat zich op fietsafstand van de school bevond. Slaapzakken van de leerlingen mogen mee met de auto, de rest van de bagage wordt door de leerlingen zelf per fiets meegenomen. Twee docenten nemen per fiets dezelfde route als de leerlingen (als laatste vertrekken om als bezemwagen te fungeren). De overige docenten gaan per auto en nemen slaapzakken, spelmateriaal en eten mee.

Klaar voor vertrek

Lezing van professor Albert van Helden.

Voor de editie van 2005 hadden wij het genoegen om professor Albert van Helden als gast te mogen verwelkomen. Professor Van Helden is een van de autoriteiten als het gaat om het leven en werk van Galileï. Via een stagestudent op onze school (Rowdy Boeyink) zijn de contacten met professor van Helden gelegd, hij was van harte bereid om met een lezing over leven en werk van Galileï de werkweek in te leiden. Leerlingen druppelden in groepjes binnen na een fietstocht van zo'n anderhalf uur en na het inrichten van de kamers vormde de lezing een duidelijk startpunt van de werkweek. Met zeer veel kennis van zaken en op een boeiende manier trok de professor de leerlingen het leven van Galileï binnen.
Op 1 april 2005 is prof.dr. Albert van Helden met emeritaat gegaan als hoogleraar Geschiedenis van de natuurwetenschappen bij het Instituut voor de Geschiedenis en de Grond-slagen van de Wiskunde en Natuur-wetenschappen (het IGG). Voor zijn hoogleraarschap in Nederland verbleef hij lange tijd in de Verenigde Staten, ondermeer als hoogleraar aan de Rice University in Houston, Texas. Daar bezette hij de prestigieuze Lynette S. Autrey leerstoel en heeft hij naam gemaakt met zijn studie van de geschiedenis van de astronomie. Albert van Helden is een autoriteit op het gebied van de ontwikkeling van de telescoop en de rol van dit instrument in de geschiedenis van de astronomie. Tijdens zijn verblijf in Amerika heeft hij het Galileo Project opgezet, een rijke bron van informatie over het leven en werk van Galileo Galileï (1564-1642) en de wetenschap van zijn tijd. Het project 'De val van Galileï' is voor een groot deel gebaseerd op deze informatiebron. Lees meer over The Galileo Project op deze website .

Professor Albert van Helden tijdens de inleidende lezing

Evaluatie

Na afloop kunnen we terugkijken op een zeer geslaagde werkweek. Het spel, zoals dat in Belgie ontwikkeld is, hebben we op enkele punten een beetje aangepast en het is leuk om te ervaren dat deze aanpassingen een positief effect hebben. Wat organisatie en indeling betreft kunnen we over beide werkweken (editie 2004 en editie 2005) zeer tevreden zijn. Grote verschil is natuurlijk wel dat we in 2005 alles voor de tweede keer deden. Hierdoor verloopt het allemaal net wat soepeler en is het minder intensief. We verheugen ons nu al op de editie van 2006.

De evaluatie na afloop van de werkweek is uiterst succesvol verlopen.

Belangstelling voor dit project?
Als u meer wilt weten over wat er komt kijken bij het uitvoeren van dit project of als u andere vragen heeft over dit project, stuur dan een mailtje naar Kees Hooyman.

Meer lezen over de val van Galileï?
Dit artikel maakt deel uit van een serie artikelen over de val van Galileï. Behalve het hoofdartikel zijn er zes kleinere artikelen waarin telkens een spoelronde beschreven wordt. U vindt deze artikelen op alfabetische volgorde in de kantlijn. Wanneer u de artikelen wilt lezen in de volgorde waarin ze in het spel aan bod komen, dan kunt u in onderstaande ljst het artikel van uw keuze aanklikken.

Hoofdartikel: De val van Galileï
Ronde 1: Intro en valbeweging te Pisa
Ronde 2: Vertraagde val in Padua
Tussenronde: de markt
Ronde 3: Traagheid in Venetië
Ronde 4: Werldbeelden in Florence
Ronde 5: Het proces in Rome