Het thema Geluid omvat artikelen, uitleg, opgaven, suggesties voor praktische opdrachten en profielwerkstukken en beroepsbeschrijvingen . Dit thema gaan in op de natuurkunde achter het verschijnsel geluid en laat zien waar dit verschijnsel in je dagelijkse omgeving een rol speelt. Naast uitleg over de natuurkundige aspecten van geluid wordt er gewezen op technieken die m.b.v. geluid gebruikt worden, problemen die er mee optreden (geluidshinder), en natuurlijk hoe geluid gemaakt kan worden met muziekinstrumenten. Kortom: een onderwerp waar we meer mee te maken hebben dan we vaak beseffen. Voor ieder wat wils:
Voor degenen, die meer willen weten dan in het examenprogramma vermeld staat, zijn er bij de bijlessen en artikelen extra verwijzingen met meer diepgang.
Voor degenen, die graag zelf nagaan hoe dingen werken, zijn er de computermodellen.
Voor degenen, die graag iets technisch met het onderwerp willen doen, zijn er een aantal praktische opdrachten.
Wil je alleen maar uitleg en oefenen, dan heb je bijlessen en opgaven genoeg over dit onderwerp.
Interactieve bijles
De Decibelschaal
In deze bijles komen achtereenvolgens aan de orde: de Intensiteit, de kwadratenwet, geluidsniveau en hoe je ermee rekent. Deze bijles geeft een samenvatting van de examenstof. Tevens verwijzingen naar verdieping over geluidsdruk en wat dB(A) nu precies betekent. Er wordt ook verwezen naar een aantal artikelen, opgaven en een profielwerkstuk over geluid. Tevens nog een kleine bijles over hoe te rekenen met de decibelschaal
Zwevingen
Als twee trillingen met iets verschillende frequentie worden samengesteld, ontstaan zwevingen. Bij geluid hoor je dan om de beurt hard en zacht geluid. Hiervan maak je gebruik als je een gitaar of ander muziekinstrument stemt. In deze bijles wordt uitgelegd hoe zwevingen ontstaan en kun je voorbeelden van zwevingen horen.
Dopplereffect
Als je op de tv of in het echt naar een autorace kijkt, hoor je dat de toonhoogte van de motor van de raceauto tijdens het passeren daalt. Als je in de trein een spoorwegovergang passeert, hoor je dat het belletje naast de spoorbomen op een hele rare manier rinkelt (van hoge toon naar lage toon). Wat wordt er bedoeld met een vliegtuig, dat door de geluidsbarriëre gaat? In deze bijles wordt je dit allemaal aan de hand van animaties uitgelegd.
Artikelen
Schiphol: meer vervoer zonder extra herrie
Een luchthaven met een uitgebreid netwerk van verbindingen met alle belangrijke steden van de wereld is aantrekkelijk voor bedrijven en stimuleert ongetwijfeld de economie en de werkgelegenheid. Maar er hangt wel een prijskaartje aan in de vorm van stank, lawaai en toegenomen risico van een groot vliegtuigongeluk. In dit artikel zal het gaan over het lawaai. Tevens wordt er d.m.v. verwijzingen dieper ingegaan op de metingen en eenheden van de geluidsoverlast.
Geluid en afstand
Kan je een boven Nederland vliegende straaljager in Bagdad horen? Nee, en gelukkig in een heel groot deel van Nederland ook niet, anders zou je vergaan van de herrie. Toch zit er een probleem. In dit artikel wordt uitgelegd, dat je met de kwadratenwet en de formule voor geluidsniveau ook rekening moet houden met geluidsabsorptie. Er wordt een realistischere formule aangereikt en met een Coachmodel kan je het effect van de geluidsabsorptie berekenen.
Bestaat geluid van – 5 dB? Kan je dat horen?
Is een negatief geluidsniveau mogelijk? Ja, maar meestal heb je daar in de praktijk niets aan. Maar er zit wel een interessant verschijnsel aan vast. Uitleg waarom we bij bepaalde frequenties beter horen dan bij andere m.b.v. een animatie.
Hoe werkt radarcontrole?
Je hebt altijd een groepje mensen die andere weggebruikers, zichzelf en het milieu in gevaar brengt door waanzinnig hard te rijden. Om die te pakken zijn diverse technieken ontwikkeld. Hier gaat het om radarcontrole en lidar controle.
Toepassingen van het Dopplereffect.
Toen de Nederlandse natuurkundige (later meteoroloog en oprichter van het KNMI in de Bilt) Buys Ballot in 1845 proeven deed om de theorie van het Dopplereffect te testen, schreef hij dat het een interessant effect was, maar dat het waarschijnlijk geen praktisch nut heeft. Toch blijkt vaak dat ook de vreemdste ontdekkingen uiteindelijk praktische toepassingen kunnen krijgen.
Laserkoeling.
Een zijstapje naar een nieuwe ontwikkeling, waarbij het Dopplereffect ook een rol blijkt te spelen. Krachtige laserbundels gebruiken om een gas af te koelen naar heel lage temperaturen. Is dat niet te gek voor woorden? Toch kan het. Hoe dat werkt kun je hier lezen.
Abnormale hoorbaarheid I
De natuurkundige Reynolds heeft in1876 gemeten dat een gewone schreeuw (zonder toeters of megafoons) op maar liefst 6,5 km afstand te horen was. Achteraf bleek het geluid zelfs op 9 km afstand te zijn gehoord. Hoe was dat mogelijk? Aan de hand van een te downloaden Coachmodel wordt uitgelegd hoe dit onder bepaalde omstandigheden mogelijk is.
Abnormale hoorbaarheid II
Waarom hoor je een explosie op korte afstand wel, verderop niet en nog verder weer wel? Aan de hand van een te downloaden Coachmodel wordt dit verschijnsel uitgelegd.
Gehoorbeschadiging
Over gehoorbeschadiging, gehoorapparaten en audiologie.
Opgaven
Over geluid zijn vele opgaven aanwezig. Deze zijn te vinden via het zoekmenu, waarin je gaat zoeken op het onderwerp "Geluid". Extra vermelding hier voor de opgaven, die speciaal gemaakt zijn bij de bijles Decibelschaal.
Opgave over laserkoeling, speciaal gemaakt bij het artikel over laserkoeling.
PO en PWS
Twee voorbeelden van praktische opdrachten, die met geluid te maken hebben zijn de technisch ontwerp opdrachten het hondenfluitje en de snurkdetector.
Ideeën voor profielwerkstukken over geluid zijn natuurlijk te vinden via het zoekmenu. Enkele voorbeelden zijn Geluidshinder bij luchthaven, Spraakherkenning en Echografie.
Studie en beroep
Op deze pagina vind je voorbeelden van beroepen, die met geluid te maken hebben.
